________________
(१७)
जैनतत्त्वादर्श. वस्थ्यमनित्यतां ब्रूम- इति वचनप्रामाण्यात्" जे जे होय ते तेवू न . रहे. ते अनित्य. ते वचन प्रमाणथी तेने अमे अनित्य कहिये बियें.
पूर्वपदः-नियति नित्य, विशेष रहितज , तो पण ते ते सहकारिनी अपेक्षाथी कार्य उत्पन्न करे बे, अने जे सहकारि ले ते प्रतिनियत देश कालवाला बे, ते कारणथी सहकारिना योगथी कार्य अनुक्रमें थाय .
उत्तरपदाः-श्रा पण तमाएं केहेबु असमीचीन ने. कारण के सहकारि जे , ते पण नियतिथीज प्राप्त थाय बे, अने नियति जे वे ते प्रथम क्षणमां पण तेने करनार स्वजाववाली ने, जो द्वितीयादि क्षणमां बीजा स्वजाववाली नियति मानशो तो तो नित्यपणानो नाश थशे. ते कार
थी प्रथम क्षणमां सर्व सहकारियोनो संचव होवाश्री प्रथम क्षणमांज सर्व कार्य करवानो प्रसंग थयो. वली एक बीजी वात डे के सहकारिना विद्यमानपणाथी कार्य थयुं, अने सहकारिऊना न होवापणाधी कार्य न
युं, त्यारे तो सहकारिज अन्वयव्यतिरेक न्यायथी कारण बे, एम कल्पना करवी जोश्ये, परंतु नियति कारण थ नहि,कारण के नियतिमां व्यतिरेकनो असंजव . उक्तं च ॥ श्लोक ॥ हेतुनान्वयपूर्वेण, व्यतिरेकेण सिध्यति ॥ नित्यस्याव्यतिरेकस्य, कुतोहेतुत्वसंचवः॥१॥ हवे जो पूर्वोक्त दूषणोना जयथी अनित्य पद मानशो तो तो ते नियतिनां दरेक क्षणे अन्य अन्य रूप थवाथी नियति बहुरूप थर गश्, अने तमे जे नियति एकरूप मानी हती ते तमारी प्रतिज्ञाने व्याघात थवानो प्रसंग आव्यो. वली जे पदार्थ दणक्यी होय , ते कोठे कार्य कारण यश् शकतुं नश्री. वली एक बीजी पण वात डे के, जो नियति एकरूप होय तो तेनाथी जे कार्य उत्पन्न थाय ते सर्व एकरूपज होवां जोश्ये. कारण के कारणनो नेद थया विना कार्यमां कदापि नेद थर शकतो नथी. जो तेम थर जाय तो ते कार्यनेद निर्हेतुकज थवानो, अने हेतुविना को कार्यनो जेद नथी. जो नियति अनेकरूप मानशो तो तो ते नियतिथी अन्य अनेकरूपी विशेषण विना नियति नानारूप कदापि नहि थाय. जेम के वरसादनुं पाणी, काली, पीली, उखर जमीनना संबंध विना अनेकरूप थश् शकतुं नथी. यमुक्तं ॥ “विशेषणं