________________
[५८५] .
दुःख-वेदन तत् तेनार्थेन एवमुच्यते-प्रत्येक वेदहति, अस्त्येककं नो वेदयति ।' एवं चतुर्विशति-दण्डकेन, यावद्-वैमानिकः ।
प्रश्न-जीवा भगवन् ! स्वयंकृतं दुःखं वेदयन्ति ?
उत्तर-गौतम ! प्रत्येककं वेदयन्ति, अस्त्येककं नो वेदयन्ति ।
प्रश्न-तत् केनार्थेन ?
उत्तर-गौतम! उदीर्ण वेदयन्ति, नो अनुदीर्ण वेदयन्ति, तत् तेनार्थेन एवं, यावद-वैमानिकाः ।।
प्रश्न-जीवो भगवन् ! स्त्रयंकृतमायुः वेदयति ?
उत्तर--गौतम ! अस्त्येककं वेदयति, अस्त्येककं नो वेदयति । यथा दुःखेन द्वौ दण्डको तयाऽऽयुष्मेणापि द्वौ दण्डको-एकत्वपृथक्विती, एकत्वेन यावद् वैमानिकाः, पृथक्त्वेनाऽपि तथैव ।
मूलार्थ-प्रश्न-भगवन् ! जीव स्वयंकृत दुःख-कर्मभोगता है ?
उत्तर-गौतम! कुछ भोगता है, कुछ नहीं भोगता ।
प्रश्न-भगवन् ! सो किस प्रकार आप कहते हैं-'कुछ भोगता है कुछ नहीं भोगता। .