Page Text
________________
.: २४६ : तपार्थविवरणगूढार्थदीपिका । विंशतिसू० टी० ह्यमप्रविष्टं च । अङ्गेभ्य आचारागादिभ्यो वायं भिन्न, अमेवाचाराङ्गादिषु प्रविधमाधेयतया सम्बद्धम्। . अमरनाधारता, श्रुतत्वेनाघेयता । तद् द्विविधं पुनर्यथासयमनेकविधं द्वादशविधं च । अपाबमनेकविधम् , अङ्गप्रविष्टं द्वादशविधमित्यर्थः । सामायिकं समभावो यत्राध्ययने पर्यते, पतुविशतीनां पूरणस्यारादुपकारिणो यत्र स्तवः शेषाणां च तीर्थकृतां (वण्यंत) स चतुर्विशतितमः । पन्दनं गुणवतः . प्रणामो यत्र दण्यते तद्वन्दनम् । असंयमस्थान प्राप्तस्य यतस्तस्मात् प्रतिनिवर्तनं यत्र वयेते तत्प्रतिकमणम् । कृतस्य पापस्य यत्र स्थानमौनध्यानरूपकायत्यागेन विशुद्धिराख्यायते स कायव्युत्सर्गः । मूलोत्तगुणधारणीयता यत्र ख्याप्यते तत्प्रत्याख्यानम् । एतरध्ययनरावश्यकश्रुतस्कन्ध उक्त: । दश विकाले पुत्रहिताय स्थापिता-यध्ययनानि दशकालिकम् । आचारात्परतः पूर्वकाले यस्मादेतानि पठितपन्तो यतयस्तनोत्तराध्ययनानि । पूर्वेभ्य आनीय सञ्चसन्ततिहिताय स्थापितान्यध्ययनानि दशा उच्यन्त, दशा इति व्यवस्थावचनः शब्दः काचित्प्रतिविशिष्टावस्था यतीनां यासु वय॑ते ता दश इति । आमवत्प्रायश्चित्तदानप्रायश्चित्तयोः कल्पनाभेदनाद्वयवहरणादानाच्च कल्पव्यवहारी, उभयविधप्रायश्चित्तज्ञापकताया उभयत्र पर्याप्तत्वाद् द्वित्वविश्रान्तपदाभिज्ञानम् । निशीथमप्रकाशं सूत्राभ्याम् । ऋषिभापितानि प्रत्येकबुद्धादिप्रणीतानि कापिलीयादीनि, एवमादिसर्वमङ्गवाखं दृश्यम् । अङ्गप्रविष्टं द्वादशविध मण्यते। तघया-आचारो ज्ञानादिर्थन कथ्यते स आचारः। सूत्रीकृता अज्ञानिकादयो यत्र वादिनस्तत्वकृतम्, पत्रकानि पर्यायान्तराणि पर्यन्ते तत्स्थानम् । सम्यगवायनं वर्षधरनधादिपर्वतानां यत्र स समवायः। व्याख्याया जीवादिगताया यत्र नयद्वारेण प्ररूपणा क्रियते सा व्याख्याप्रज्ञप्तिः । ज्ञाता दृष्टान्तास्तान- पादाय धर्मो यत्र कथ्यते ता ज्ञाताधकथाः । उपासकैरवं स्थातव्यमिति येवध्ययनेषु दशसु वयेते -ता उपासक शाः । अन्तकृतः सिद्धास्ते यत्र स्था(दया)यन्ते वर्द्धमानस्वामिनस्तीर्थ एतावन्त एवं सर्वतीर्थकृता ता अन्तदशः। अनुत्तरोपपादिका देवा येषु ख्याप्यन्ते ता अनुत्तरापपादिकदशाः ।
माद् वृत्तिन स्यात् । ननु शिवस्य भगवता सामर्थेऽपि भागवतेनासामर्थात् कथं समासोऽd ., आह अवयवेति ॥ भक्ति सेव्यः कर्मणि क्तिन् । शिवभागवताः कापालिकाः । ते हि शूल- .. हस्ताः प्रायेण भिक्षां चरति॥ इत्युक्तम् । (अ. ५, पा. २, सू.७६) दशविकाले पुत्रहिता . येत्यादि । यदाह-" मणगं पञ्च सेज्ज-भवेण निजूहिया दसज्झयणा । वेथालियाइ ठविया - तम्हा दसकालियं णामं ॥१॥” इति । उत्तराणि श्रीदशकालिकनिष्पत्तेः प्राक् आचाङ्गिपठनोत्तरकालं पच्यमानत्वेन दशवैकालिकनिष्पत्तेरनु च तत एवोर्ध्वमधीयमानत्वेनोतराणि पा प्रधानाध्ययनानि उत्तराध्ययनानीत्याह आचारात्परत इत्यादि । उक्तञ्च जीतकल्पे "आयारस उ वरि, उत्तरजयणाओ आसिं पुब्धि तु । दसवेवालिय उत्ररिं, इयाणि ते किं न होंति उ ।। १ ।।" इति । पर्याप्तत्वादिति-उभयत्वविच्छेदेनेति शेषः । ज्ञानादिरिति-ज्ञानाधासेवन विधिरित्यर्थः । अज्ञानिकादय इति सतपठीसङ्ख्याका अज्ञानिना, ,अशीत्यधिकशतमिताः क्रियावादिनः, चतुरधिकाशीतिसङ्ख्यका अफ्रियावादिनः, द्वात्रिंशत्प्रकारा पैनयिका इत्येवं विपश्यधिकशतत्रयसङ्खयका इत्यर्थः । सम्यगवायनमिति सम्प
| SR No. | 010492 |
| Book Title | Tattvarthadhigama Sutra |
| Original Sutra Author | Umaswati, Umaswami |
| Author | Vijaydarshansuri, Yashovijay |
| Publisher | Motiji Kapurchand Tarachand |
| Publication Year | 1955 |
| Total Pages | 472 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth |
| File Size | 35 MB |