________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ रु. ३.४० ए० इन्द्रमहोत्सवादि वि. प्रश्नोत्तराः ६४९
C
अश्व इति चा' अश्वः - जात्या शीघ्रगमनशीलः, हस्ती इति वा, 'उहाइवा' उष्ट्र इति वा 'गोणाइवा' गौरिति वा, गौ:-बलीवर्द, घोटक उतिया, घोटकः सामाम्याश्वः यः 'टट्टू' इति प्रसिद्ध', 'अजाह वा' अन इरि दा 'एलाडवा' एडकउम्र इति वा, भगवानाह - 'हंता अस्थि' हन्त सन्ति, अश्वादयो भवन्ति कोरुक द्वीपे इत्यर्थः किन्तु 'णो चेवणं वेसि मणुवाणं परिभोगणार मागच्छति' नैव खलु ते अथादयस्तेषामेको रुकमनुजानां परिभोगता आरोहणादि तथा उपभोगाय कदाचिदपि नागच्छन्ति पादविहारिण एव ये यन्तीथि 'अस्थि णं भंते ! गोरुपदीवे दोघे ' अस्ति खलु भदन्त ! एकोरुक द्वीपे द्वीपे 'सीहाइवा' लिवइति, सिंह: - केसरी 'बग्घाइवा' व्याघ्राः शार्दूलहन वा 'विमाइ वा' वृकइति वा, वृरु: - 'भेडिया' श्वान जातिको हिंसक वन्यपशुः इति सिद्धा 'दीविया इरा' द्वीपिक इति वा, द्वीपिकश्चित्रकः 'चीता' इति प्रसिद्ध', 'अच्छाई व ' ऋक्ष इति वा ऋक्षो - भल्ला, 'पररसराइ वा पराकर इद्रे वा, पराशरः गण्डाभिधः पशुः 'गेंडा' इति प्रसिद्धः 'तरच्छाइ वा' ठरक्ष इति वा' सच मृगपक्षको व्यवजातीयः
महिसा था, खराइ वा घोडाइ वा अजाह वा, एलाइ वा' हे भदन्त ! एकोरुक द्वीप में क्या अश्व जातिवंत शीघ्र गाली उत्तम घोडा होते हैं ? हाथी होते हैं ? ऊंट होते हैं ? गाय बैल होते हैं ? भैंस भैसा होते हैं ? गधे होते हैं ? घोटक सामान्य घोड़ा जो टट्टू बहलाते है वे होते हैं ? अजा-बकरी बकरा होते हैं ? भेंड ऊरणिया होते हैं? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- 'हंता अस्थि' हां गौतम ! एकोरुक द्वीप में ये सब प्राणि होते हैं ! परन्तु 'णो चेव णं तेसि मणुवाणं परिभोगस्ताए व्ययागच्छंति' ये सब उन मनुष्यों के काम में नहीं आते हैं। क्योकि ये मनुष्य पाद विहारी ही होते हैं तथा इनका दुग्ध भी ये लोग काम में नहीं लेते
-
હું ભગવન્
गोणाइवा, महिसाइवा, खराइवा, घोड़ाइयां, अजाइवा एलाइवा, ' એકેક દ્વીપમાં ઉત્તમ જાતવંત શીધ્રગામી ઘેાડાએ હાય છે ? હાથીએ વ્હાય છે ? ઉંટ હાય છે ? ગાય અને ખદે હાય છે ? બેસે અને પાડાએ હાય છે ? ગધેડાએ હાય છે ? સામાન્ય પ્રકારના ઘેાડા કે જેને ટ કહેવામાં આવે છે તે હાય છે ? મકરી અને એકડાએ હાય છે? ભેડ ઘેટી અને ઘેટાએ ાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમ સ્વામીને કહે છે કે દૂંત્તાધિ’હા ગૌતમ ! કેરૂક દ્વીપમાં આ બધા आणियों होय छे. परंतु 'णो चेत्र णं तेसि मणुवाणं परिभोगत्ताए हव्यमागच्छंति' આ બધા તે મનુષ્યના કામમાં આવતા નથી. કારણ કે આ મનુષ્યેા પગથી ચાલવાવાળાજ હાય છે, તથા તું દૂધ પણ તેએ કામમાં લેત નથી.
4
जो० ८२