________________
प्रमैयद्यौतिका टीका प्र.३ उ.३ १.३६ एकोरुकद्वीपस्थितद्रुमगणवर्णनम् ५४७ यथा वा राज्ञश्चक्रवत्तिनः परमान्नं भवेद ! चक्रवर्तिनः परमानं कल्याण भोजन मिति मसिद्धम् तथाहि-चक्रवत्ति सम्बन्धिनीनां पुण्डेनवारिणीनां निरातङ्कानां लक्षसंख्यकानां गा अधिक्रमेण पीतगोक्षीराणां माध्यत् पर्यन्ते यावदेवादृश्याः सर्वगोक्षीराया एकस्याः गोः सम्बन्धि यत् क्षीरं तत्प्राप्तकलमशाकि परमान्नरूपम नेक संस्कारक द्रव्य संमिश्र कल्याण-भोजनमिति प्रसिद्धम् यथैतत् राज्ञश्चक्रवर्तिनः परमान्नं वत्सहमित्यर्थः "णि उणेहि सूदपुरिसेहि सज्जिएहि चाउकप्पसे असित्ते इव' निपुणः-परमदः यूपपुरुपैः-पाचकः सन्जिता-निष्पादितः चत्वारः कल्या उत्कालनरूपा यत्र स चासौ सेकश्व तेन सिक्त इब' पाकहोज्ज' जैसा उत्तम वर्ण, गंध वाला चक्रवर्ती राजा का परमान्न पायस होता है वह चक्रवर्ती राजा हा पायस-खीर-कल्याण भोजन के नाम से प्रसिद्ध है। वह इस प्रकार से बनता है-पुण्डू जाति के इक्षु-गन्ने को चर ने वाली नीरोग चक्रपती के जिनकी लाख गायों के दूध को पचास हजार गायों को पिलाते हैं पचास हजार गायों का दूध पचीस हजार गायों को पीलाते है इस प्रकार आधे आधे के क्रम से पिलाते पिलाते अन्त में लब गायों के दूध को पी गई हो उस प्रकार की एक गाय के दूध का पापस बने उसमें कलम शालि जाति के चावल डाले जाते हैं और अनेक प्रकार के सेवा आदि संस्कारिक द्रव्य मिलाये जाते हैं। ऐसा चक्रवती की खीर शल्याण भोजन के नाम से प्रसिद्ध हैं। जैसा-कि राजा चक्रवती का एरमान हो उसी प्रकार का यह पूर्वोक्त परमान भी होता है वह परमान-णिउणेहिं सूयपुरिसेहि सज्जिए चाउकप्प से आलिते हम ओदणे' परम दक्ष पाचकों द्वारा निष्पादृष्टांत द्वारा मताव छ 'जहा ना' रेमो 'उत्तमवण्णगधम रण्वोचकवहिस्स होज्ज' व त्तभप, मध, वाणे। यति सानु परभान पायस डाय છે. ચક્રવર્તી રાજાને પાયસ-દૂધપાક કલ્યાણ ભજનના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. તે આવી રીતે બનાવવામાં આવે છે. પુંડ્ર જાતીની ઈક્ષુ કહેતાં શેલડીને ખાવાવાળી એવી ચક્રવતીની કે જે એક લાખ ગાના દૂધને પચાસ હજાર ગાને પાવામાં આવે છે પચાસ હજાર ગાયનું દૂધ પચીસ હજાર ગાને પાવામાં આવે છે આ રીતે અધ અર્ધાના ક્રમથી પીવરાવતાં પીવરાવતાં છેવટે બધી ગાના દૂધને પી ગયેલ એવા પ્રકારની એક ગાયના દૂધને દૂધપાક બનાવવામાં આવે અને તેમાં કલમ શાલિ નામની જાતના ઉત્તમ ચોખા નાખવામાં આ અને અનેક પ્રકારના મેવા વિગેરેથી સંસ્કારિત પદાર્થો મેળવવામાં આવે, આવા પ્રકારને ચક્રવર્તીને દૂધપાક ઠલવાણ ભેજનના નામથી પ્રસિદ્ધ છે. જેવી રીતે રાજ ચકાતીનું પરમાન હોય, એવા જ પ્રકારનું આ પર્વોક્ત પરવાન્ન
