Page Text
________________
प्रमेयधोतिका टीका प्र.३ उ.३ २.२६ पक्षीणां लेश्यादिनिरूपणम् -- .:--४०९ - षष्ठे व्युत्क्रान्तिकपदे कथिता बथैव-तेनैव प्रकारेण इहापि वक्तव्या, अयं भारःपक्षिभ्य उत्ता जीवाः चतसृष्वपि गतिषु सप्लुत्पद्यन्ते, तथाहि-यदि रयिकेपुत्पद्यन्ते तदा सप्तस्वपि पृथिवीपुत्पद्यन्ते। यदि तिर्यस्पोनिके पुत्पधन्ते सदा एकेन्द्रि: यतिर्यग्योनिकादारभ्य एश्चेन्द्रियतियज्योनिकेषु असंख्येपक्षीयुकेष्वपि त्पा ते यदि मनुष्ये पूत्पद्यन्ते सदा सर्वेषु मनुष्ये पुत्पयनसे, तन्न अर्मभूमिकान्त पिक गर्भव्युत्क्रान्तिकासंख्येयवर्षीयुष्केष्वपि समुत्पद्यते इति ॥ त्यामकरणादजोदतनायामयं विशेषः-पक्षिणामुपादः असंख्य युरेभ्यो मनुष्यतियग्भ्यो न भवति-उद्वर्तनातु असंख्येयवीयुकेषु मनुष्यत्तियक्षु अपि सति, पक्षिणोहि पक्षिलवादुत्त्य असंख्येयवर्षायुकेषु मनुष्यतिर्यक्षु समुत्पयन्से नतु लन आगत्य पक्षिषु समुत्पधन्वे इति भावः । 'तेसिणं भंते । तेषां खलु भदन्त ! 'जीवाणं' जीवानां पक्षिणाम् 'कइ जाइकुल कोडी जोणीरमुहसबसहरमा पनत्ता' ऋतिजाति उतना कही गई है वैसी ही यहां पर भी काट लेनी चाहिये तथा च पक्षियों में से मरा हुआ जीन चारों गलियों में भी उत्पन्न हो जाता है-यदि वह नैरयिकों में उत्पन्न होता है तो तीलरी धिमी तक में उत्पन्न हो सकता है, यदि वह तिर्य गति में उत्पन्न होता है तो इ एकेन्द्रिधतिर्यज्योनिकों से लेकर पञ्चेन्द्रिय दिई योनिकों, उसे भी असं. ख्येय वर्षायुष्य बाले लिचो में भी उत्पन्न हो सकता है यदि वह मनुष्यों में उत्पन्न होता है अर्थात् अख्यात वर्ष की आयुगले मोग भूमि के मनुष्यों में और अन्तर द्वीप के गर्भन मनुष्यों में भी उत्पन्न होता है 'तेसिं णं भंते !' हे भदन्त ! उन पक्षिरूप 'जीवाण' जीदों की 'कति जातिकुलकोडी जोणीपमुहसयसहस्सा पत्ता कितने लाख जाति પ્રમાણે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના છઠા વ્યુત્ક્રાંતિ પદમાં ઉદ્ધના કહેવામાં આવી છે, એ જ પ્રમાણે અહિયાં પણ ઉદ્વર્તન સમજી લેવી.
તે આ પ્રમાણેની છે. પક્ષીમાંથી મરેલા જે ચારે ગતિમાં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. જે તેઓ નૈરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય તે ત્રીજી પૃથ્વી સુધી માં ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. અને જે તેઓ તિય ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે એક ઈદ્રિયવાળા તિયાનિકેથી લઈને પંચેન્દ્રિય તિર્યાનિકે માં અને તેઓ માં પણ અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા તિર્યંચમાં પણ ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. જે તે મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય તે બધાજ મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અર્થાત અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા ભેગભૂમિના મનુષ્યમાં અને અંતર દ્વીપના ગર્ભજ भनुध्यामा ५५ लत्पन्न थाय छे. 'तेसि णं भवे' 3 भगवन् ते ५क्षि ३५ 'जीवाणं' वानी 'कति जाति कुलाकोडी जोणी पमुहसयसहस्सा पणत्ता'
जी० ५२
| SR No. | 010389 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 929 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 61 MB |