________________
१०२
जीवामिगमसूत्र वहता अपि म्रियन्ते । ते खलु भदन्त ! जीवाः अनन्तरमुदत्य कुत्र गच्छन्ति, कुत्रोत्पधन्ते किं नैरयिकेषु उत्पधन्ते तिर्यग्योनिके घूत्पद्यन्ते ! पृच्छा, गौतम ! एव मुद्वर्तना भणितव्या यथा व्युत्क्रान्ती तथैत्र । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कतिजातिकुलकोटियोनिममुखशतसहस्त्राणि मज्ञप्तानि ? गौतम ! द्वादश जाति कुछ कोटि योनि प्रमुखशतसहस्त्राणि प्रज्ञप्तानि । भुजपरिसपस्थटचर पञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकानां भदन्त ! कविविधौ योनिसंग्रहः अज्ञप्तः ? गौतम ! त्रिविधो योनिसंग्रहः ज्ञप्तः तद्यथा-अण्डजाः पोरजाः संमृच्छिमाः, एवं यथा खेचराणां तश्चैव, नानात्वं जब ये नान्न मुहूर्तमुत्कर्पण पूर्वकोटिः, उदृत्य द्वित्तीयां पृथिवीं गच्छन्ति, नव जाति कुलकोटियोनि प्रमुखशतसहस्राणि भदन्तीत्याख्यातम् शेषं तथैव । उरः परिसर स्थलचरपञ्चन्द्रियतिग्गोनिकानां भदन्त ! पृच्छा, यथैव भुजसाणां तथैव नवरं स्थितिजघन्येनान्तमुहर्तम् उत्कर्पण पूर्वकोटिः॥ उदत्य यावत् पञ्चमी पृथिवीं गच्छन्ति, 'दस जाइकुलकोडि०' चतुष्पद स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां पृच्छा गौतम ! द्विविधः प्रज्ञासः सघश-जरायुजाः संमूच्छिमाश्च । अथ के से जरायुजाः प्रज्ञप्ताः ? जरायुजाः विविधाः पक्षमा तद्यथा-स्त्रियः पुरुषाः नपुंसकाः तत्र खलु ये ते संमृच्छिमाः ते सर्वे नपुंसकाः । तेषां खलु भदन्त । जीवानां कति लेश्याः प्रज्ञप्ताः ? शेपं यथा पक्षिणाम् नानात्वं स्थितिजघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण त्रीणि पल्योपमानि उदवृत्य चतुर्थी पृथिवीं गच्छन्ति दशजातिकुलकोटिका जलचरपञ्चन्द्रियत्तियग्यो निकानां पृच्छा यथा भुजपरिसपीणाम् नवरमुदवृत्य यावदधः सप्तमी पृथिवीम् अत्रयोदशजातिकुलकोटियोनिप्रमुखशतसहस्राणि प्रज्ञप्तानि । चतुरिन्द्रियाणां भदन्त ! कतिजातिकुलकोटियो. निप्रमुखशतसहस्राणि ? गौतम | नवजातिकलकोटियोनि प्रमुखशतसहस्राणि भव. न्तीति समाख्यातानि । त्रीन्द्रियाणां पृच्छा, गौतम? अष्टजातिकुल० यावत् समाख्यातानि । द्वीन्द्रियाणां भदन्त ! कतिजातिलकोटि शतसहस्राणि पक्षप्तानि ? गौतम ! सप्तजातिकुलकोटियोनि प्रमुखशतसहस्राणि भवन्तीति समाख्यातानि ॥१० २५॥
टीका-'एएसिणं भंते' एतेषां पक्षिणां खलु भदन्त ! 'जिवाणं कडलेस्साओ पन्नताओ' जीवानां कतिलेश्या:-कियत्संख्यका लेश्याः प्रज्ञप्ला:-कथिता इति
पक्षियों की लेश्यादि का कथन 'एएसिणं भंते ! जीवाणं कालेस्सा ओ-इत्यादि सू० २५॥ टीकार्थ-गौतम ने यहाँ ऐसा पूछा है-'एएसिणं भंते ! जीवाणं
हवे पक्षिसानी वेश्याना मधमा थन ४२वामां आवे छे. 'एएमिण भवे । जीवाणं कइ लेस्साओ पण्णचाओ' त्यहि
ટીકાઈ–શ્રીગૌતમસ્વામીએ આ સંબંધમાં પ્રભુને એવું પૂછયું છે કે