________________
-
जीवानिए ६. सम्पति-तृतीयातिपत्ते द्वितीयोदेशे यावन्तः पदार्थाः कयिता श्वे संमहणीमाथा इमा, 'पुढवी ओगाहित्ता' इत्यादि, अथमम् 'पुढवीडो नार पूथिव्याः कति भवन्तीति कथनम् तद्यथा-'करणं भंते ! पुढचीओ पमचानों' 'मोयमा.' हे गौतम ! "सचढवीमो पनलाओं' इत्यादि, तदनन्तरम् गोगा. हिसा - णस्गा' इत्यादि, यस्यां पृथिव्यां यदवगा यात्राम भान स्तदभिधेयम् यथा-'इमीसे गं भंते ! रयणप्पमाए पुढवीए असी उत्तर गोषक सहस्स वाइल्लाए उवरि केवयं भोगाहिसा' इत्यादि, 'संठाण मेव मारता संस्थानं वाहल्यं च, प्रतिपादितम् । 'विक्वंभ परिक्खेवे' ततो विष्कम्मपरियो। • - 'पुढवी ओगाहिता-इत्यादि-सब से पहिले इस तृतीय प्रतिपत्तिक द्वितीय उद्देशक में गौतम ने प्रभु से पृथिवियां कितनी है? ऐसा प्रश्न पूछा है-हलके उत्तर में प्रभु ने 'पृथिवियां सात है ऐसा उत्तर दिया है, छित्तीय प्रश्न गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि इस रत्नप्रभा पृषिधी जो-कि एक लाख अस्सी हजार योजन की मोटी है उसमें कितने योजन के ऊपर नीचे के प्रदेश को छोडकर नरकाबास हैं ? प्रभु ने इस उत्तर ऐला दिया है कि हे गौतम ! एक हजार योजन का ऊपर का एक हजार योजन का नीचे का प्रदेश छोडकर बाकी के एक लाख अठहत्तर ७८ हजार योजन की भूमि में नरकाचास हैं । तृतीय प्रश्न गौतम में प्रभु से ऐल्ला पूछा है कि हे अदन्त ! नरक का संस्थान कैसा है ? उत्तर में प्रलु ने कहा है कि हे गौतम ! नरक का संस्थान मृदङ्ग आदि के आसार जला है, छली तरह से नरक की मोटाई कितनी है यह पात - સૌથી પહેલા આ ત્રીજી પ્રતિષીના આ બીજા ઉદેશામાં ગૌતમસ્વામી પ્રભુને પૃથિવી કેટલી છે? એ પ્રમાણેનો પ્રશ્ન પૂછે છે. આ પ્રશ્નના 1 ઉત્તરમાં પ્રભુએ ગૌતમસ્વામીને “સાત પૃથિવિ છે એ પ્રમાણે કહ્યું. છે. ફરીથી ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને પૂછયું કે હે ભગવન આ રત્નપ્રભા નામથી પહેલી પૃથ્વી કે જે એક લાખ એંસી હજાર એજનના વિસ્તારવાળી, તેમાં કેટલાક એજનના ઉપર નીચે પ્રદેશ છોડીને નરકાવાસે આવેલા છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુએ એવું કહ્યું કે હે ગૌતમ ! એક હજાર ચોક્ત ઉપર અને એક હજાર જનો નીચેનો પ્રદેશ છેડીને બાકીના એક હામ અઠોતેર હજાર જનની ભૂમીમાં નરકાવાસે છે. ૨. * ગૌતમસ્વામીએ ત્રીજે પ્રશ્ન પૂછતાં પ્રભુને કહ્યું કે હે ભગવન નરકનું સંસ્થાન કેવું છે? આના ઉત્તરમાં પ્રભુએ કહ્યું કે હે ગૌતમ ! નરકનું સંથામ મૂદંગ વિગેરેના આકાર જેવું છે. એ જ પ્રમાણે નરકની વિશાળતા કેટલી છે?
