________________
-
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.२ सा.१३ नरकावाससंस्थाननिरूपणम् १८५ स्राणि आयामविष्कंभेण, असंख्येयानि योजनसहस्राणि परिक्षेपेण मज्ञप्ता इति. च्छाया । एवमेव बालकाधमा एकममा धूपक्षमा तमःप्रथा मूत्राण्यपि स्वयमेवोहनीयानि । अधः लप्सीविषये पत्रकार लयमाह-'अहे सत्तमाए ' इत्यादि, 'अहे सत्तमाए ण संते ! पुन्छ।' अनासप्तम्यां खलु भदन्त ! पृच्छा हे भदन्त ! अधः सप्तम्यां पूणियां ये बनकर ते किया कि मलाणा आयामविष्कम्भेण कियकाः-शिवल्परिनिता परिक्षण प्राप्ता इति प्रश्नः पृच्छया संगृह्यते भगवाना-गोयना' इत्यादि, लोरमाहे गौतम ! 'दुविदा पबचा' अध: सप्तमीनरका विविधा:-हिमकारकाः प्रज्ञापा - कथिताः तं जहा' तबथा-'संखे. ज्जवित्थडेय संख्येषविस्तृतच असंखेजस्थिडाय' असंख्येयविस्तृताश्च 'तत्य गं जे ते संखेज्जवित्थडे' तर दोर्मध्ये सास संख्येयविस्तृतः 'से णं एक जोयण. सयसहस्सं आयामविक्रमेण स खल्वे योजनशतसहनमायामविष्कम्भेण 'तिलि जोयणस्यसहसलाई त्रीणि योजनशतमात्राणि 'सोलससहस्साई षोडशलेना चाहिये । अधः सप्तमी के विषय में सूत्रकार स्वयं कहते है___'अहे मसलाए णं भले खूछा " हे महन्त ! अधः सप्तली पृथिवी में जो नरक वे कितनी लम्बाई बाले, विलिनी-चौडाई वाले और कितनी परिधिवाले हैं ? हलके उत्तर में प्रमुश्रीने कहा है 'गोयसा ! दुविहा पन्नत्ता' हे गौतम ! अधः हसभी पृथिवी में जो नरक है वे दो प्रकार के हैं-'लं जहा' जैले-'संखेज्जविस्थडे य, असंखेज्जविस्थडा य' संख्यात विस्तार वाला एक और मसंख्यात बिस्तार धाले चार 'तस्थ णं जे ते संखेजचित्क्षडेनमें जो महक संख्यात विस्तार वाला है वह एक अप्रतिष्ठान नरक ही है रणं एकक जोयण सयसहस्सं आयोमविक्खंभेणं' हा एक लाख थोजन की लम्बाई चौडाई वाला है-तथा સમજી લેવો. અધઃ સપ્તમીના સંબંધમાં સૂત્રકાર સ્વયં કહે છે.
"अहे उत्तमाए णं भंते ! पुच्छा' हे भगवन् मध सभी पृथ्वीमा न२ छ, તે કેટલી લંબાઈ વાળા, અને કેટલી પહેળાઈ વાળા અને કેટલી પરિધિવાળા છે? मा प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४ छ है 'गोयमा ! दुविहा पन्नत्ता' ले गौतम ! मधासमी पृथ्वीमा २ न२४ छे, ते मे २ना छे. 'त जहा' ते 21 प्रभारी छ.-'सखेज्जवित्थडेय असखेजवित्थडाय' सध्यात विस्तारवाणु मे। भने सध्या विस्तार वाद या२ 'तत्थ णं जे ते सखेज्जवित्थडे' wiरे न२ सयात विस्तारवाणु . ते मे २५तिहान न२४४ छ 'सेण' एक जोयणसयसहस्सं आयामविक्ख भेणं' ते ari यानी मा पापा
जी० २४