Page Text
________________
जीवाभिगमसूत्रे
अत्र पुढवीए पृथिव्याः, इति जातावेकवचनम्, तेन पृथिवीनामिति रत्नप्रभादि पृथिवी स्थितनैरयिकाणां पूर्वस्थिति सूत्रे स्थितिः भवस्थितिरुक्ता साऽत्र भणितया - कथयितव्या । अयंभाव—–रत्नप्रभादितमतमापर्यन्तसप्तपृथिवीस्थनैरयिकाणां यावती यस्यां पृथिव्यां सामान्यतो विशेषतः, जघन्यत उत्कृष्टतश्च भवस्थितिरुक्ता तावती कायस्थितितिरत्र वाच्या, नैरयिकाणा भवस्थितेर्व्यतिरिक्ताया अन्यस्या कायस्थितेरसंभवादिति । तथाहि — रत्नप्रभापृथिवी नैरयिक नपुंसकाना स्थिति जघन्यतो दशवर्षसहस्त्राणि, उत्कर्पत एक सागरी पमम् |१| एवम्-शर्कराप्रभाया जघन्यत एक सागरोपममुत्कर्षतस्त्रीणि सागरोपमाणि २ । बालुकाप्रभायां जघन्यतस्त्रीणि सागरोपमाणि, उत्कर्पतः सप्त सागरोपमाणि ३, पत्रप्रभायां जघन्यत कायस्थिति जघन्य से तो दस हजार वर्ष की है और उत्कृट से तैंतीस सागरोपम की है. यहां जो भवस्थिति है वहो कायस्थिति के रूप में प्रकट की गई है. क्योकि नारक जीवो में और देवो में कायस्थिति नहीं होती है । जो वहा भवस्थिति है वही कार्यस्थिति रूप होती है इसका कारण यही है कि नारक मरकर नारक नही होता है और देव मरकर देव नहीं होता है. एवं पुढवीए ठिई भाणियव्वा" इसी प्रकार पृथिवीकी स्थिति कहनी चाहिये । 'पुढवीए' यहा जाति में एकवचन है जिससे ऐसा जानना चाहिये कि पृथिवियों की अर्थात रत्नप्रभादि तमतमा पर्यन्त सातो पृथियो के नैरथिको की जिसकी जितनी भवस्थिति कही है वही यहा कायस्थिति कह देनी चाहिये, क्योकि नैरयिको के भवस्थिति के अतिरिक्त दूसरी कोई कायस्थ नही होती है, उनकी जो भवस्थिति है वही कायस्थिति होती है । वह स्थिति इस प्रकार है -- रत्नप्रभा पृथिवी के नैरयिक- नपुंसकोकी स्थिति जघन्य से दस हजार वर्षो की उत्कृष्ट से एक सागरोपकी है, इसी प्रकार शर्करा पृथिवी में जघन्य से एक सागरोपमकी और उत्कृष्ट से तीन सागरोपम की २, वालुका प्रभा पृथिवी में जघन्य से तीन सागरोपम की और उत्कृष्ट से सात सागरोपम की સાગરાપમની છે અહિયાં જે ભવસ્થિતિ એજ કાયસ્થિતિના રૂપમા પ્રગટકરવામા આવી છે. કેમ કે—નારક જીવામાં અને દેવામાં કાયસ્થિતિ હાતી નથી ત્યા જે ભવસ્થિતિ છે, એજ કાયસ્થિતિ રૂપ હાય છે. એનુ કારણ એજ છે કે પારકા મરીને નારક થતા નથી. અને દેવभरीने देवथता नथी. “एवं पुढवीप ठिई भाणियव्वा" खेन प्रभाणे पृथ्वी यिोनी स्थिति अहेवी लेोि “पुढवीए” अडिया तिसा मे वयनना प्रयोग यो छे तेथी पृथ्वीयोनी તેમ સમજવુ જોઇએ. અર્થાત્ રત્નપ્રભા વિગેરે તમતમા પન્ત સાતે પૃથ્વીઓના નૈરયિકોની એટલેકે જેની જેટલીભવસ્થિતિ કહીહાય એજ અહિયા કાયસ્થિતિમા કહેવું જોઈએ કેમકેમેરયિકાને ભાવસ્થિતિ વિના ખીજી કોઈકાયસ્થિતિ હોતી નથી. તેઓને જે ભવસ્થિતિ છે, એજ કાસ્થિતિ હાય છે તે સ્થિતિ આ પ્રમાણે છે. રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નૈરયિક નપુસકેાની સ્થિતિ જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષાની છે, અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક સાગરાપમની છે. ? એજ પ્રમાણે શકરાપ્રભા પૃથ્વીમાં જઘન્યથી એક સાગરાપમની અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ સાગરે પમની છે. એજ પ્રમાણે વાલુકાપ્રભા પૃથ્વીમાં જઘન્યથી ત્રણુ સાગરેાપમની અને ઉત્કૃષ્ટથી છ સાત સાગરે - પમની છે, ૩ ૫ંચપ્રભા પૃથ્વીમાં જન્યથી સાત સાગરાપમની અને ઉત્કૃષ્ટથી ધ્રુસ સાગરના
५४८
| SR No. | 010388 |
| Book Title | Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 693 |
| Language | Hindi, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam |
| File Size | 44 MB |