________________
पुरुषाणामल्पबहुत्वनिरूपणम् ५१७
यद्योतिका टीका प्र० २
'भरहेरवयवासकम्मभूमिगमणुस्स पुरिसा दो चि तुल्ला संखेज्जगुणा' हैमवत हैरण्यवतवर्षाकर्मभूमिकमनुप्यपुरुषापेक्षया भरतैरवतकर्मभूमिकमनुष्यपुरुषाः सख्येयगुणा —अधिका भवन्ति, अजितस्त्रामिकाले उत्कृष्टपदे . इव स्वभावतः, एवात्र मनुष्यपुरुषाणामति प्राचुर्येण सभवात्, द्वयोः क्षेत्रयोस्तुल्यत्वाद् द्वयेऽपि परस्परं तुल्या' । ' पुव्वविदेह अवरविदेहकम्मभूमिगमणुस्तपुरिसा दो वि तुल्ला संखेज्जगुणा' भरतैरवतकर्मभूमिकमनुष्यापेक्षया पूर्वविदे - हापरविदेहकर्मभूमिकमनुष्या द्वयेऽपि तुल्या सख्येयगुणा अधिका भवन्ति, क्षेत्रबाहुल्यात् अजितस्वामिकाले उत्कृष्टपदे इव स्वभावत एव मनुष्यपुरुषाणां प्रचुरतया सभवात् । अणुत्तरोववाइय'देवपुरिसा असंखेज्जगुणा' पूर्वविदेहाऽपर विदेहमनुष्यपुरुषापेक्षया अनुत्तरोपपातिकदेवपुरुषा असख्येयगुणा अधिका भवन्ति, क्षेत्रपल्योपमासख्येयभागवर्त्त्याकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् । 'उवमनुष्यपुरुष-प्रचुर बहुत मिलते है । 'भरहेरवयवासकम्म भूमिगमणुस्स पुरिसा दो वितुल्ला संखेज्जगुणा' हैमवत 'हैरण्यवत वर्ष अकर्म भूमि के मनुष्य के पुरुषो की अपेक्षा भरत ऐरवत इन दोनो क्षेत्रके मनुष्य पुरुष क्षेत्र की समानता से दोनो परस्पर समान होते हुए संख्यात गुणे अधिक होते है, क्योकि अजित स्वामी के समय में उत्कृष्टता के जैसे स्वभाव से ही यहां मनुष्य पुरुष अति प्रचुर मात्रा में होते हैं । ' पुव्वविदेह अवरविदेहकम्म भूमिगमणुस्स पुरिसा दो वितुल्ला संखेज्जगुणा' भरत ऐरवत इन दोनो क्षेत्रो के मनुष्य पुरुषो की अपेक्षा ये पूर्वविदेर अपरविदेह इन दोनो क्षेत्रो के मनुष्यपुरुष क्षेत्र की समानता से दोनो समान सख्यक होते हुए सख्यातगुणे अधिक होते है, क्योंकि भरत ऐरवत क्षेत्रो के जैसे यहां भी अजित स्वामी के समय की उत्कृष्टता के समान स्वभावसे ही यहां मनुष्य पुरुष प्रचुर मात्रामें होते है । 'अणुत्तरोववाइयदेवपुरिसा असंखेज्जगुणा' पूर्वविदेह अपर विदेह के मनुष्य पुरुषों की अपेक्षा अनुत्तरोपपातिक देव पुरुष असख्यात गुणे अधिक होते है, क्योंकि ये क्षेत्र हेरवयवासकम्मगभूमिगमणुस्स पुरिसा दो वि तुल्ला संखेज्जगुणा" भवत भने हैरएय વત વર્ષ અકર્મ ભૂમિના મનુષ્ય પુરુષા કરતાં ભરત અને અરવત આ બેઉ ક્ષેત્રોના મનુષ્ય પુરુષ ક્ષેત્રના સરખાપણાથી પરસ્પર બન્ને સરખા છે અને સખ્યાતગણા વધારે હાય છે. કેમકે અજીતસ્વામીના સમયમાં ઉત્કૃષ્ટ પણાની માફ્ક સ્વભાવથીજ અહિયા મનુષ્ય પુરુષ अत्यंत वधारे प्रभाणुभा होय छे, “पुव्वविदेह अवरविदेहकम्मभूमिगमणुस्सपुरिसा दो वि तुल्ला संखेज्जगुणा" लस्त भने भैरवत या मन्ने क्षेत्रोना मनुष्य पुरुष उरता मा पूर्व विदेह અપર વિદેહ આ બેઉ ક્ષેત્રોના મનુષ્ય પુરૂષ ક્ષેત્રના સરખા પણાથી સરખી સ ખ્યા વાળા છે અને સ ખ્યાતગણા વધારે છે. કેમકે -ભરત અને અરવત ક્ષેત્રની જેમ અહિં પણ અજીત સ્વામી ના સમયના ઉત્કૃષ્ટ પણાની જેમ સ્વભાવથી જ અહિયાં મનુષ્ય પુરૂષ વધારે પ્રમાણમા હેાય છે. "अणुत्तरोववाइयदेवपुरिसा असंखेज्जगुणा” पूर्व विहे भने अपर विछेडुना मनुष्य पुरुष કરતા અનુત્તર પુપાતિક દેવ પુરુષ અસ’ખ્યાત ગણા વધારે હાય છે. કેમકે--તે ક્ષેત્ર પલ્યા
www