________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र० २
पुरुषाणान्तरकालनिरूपणम् ४९१ जाव अवह पोग्गलपरियमु देसूर्ण' यावदपार्द्धपुद्गलपरावर्त देशोनम्, यावत्पदेन'कालो खेत्तओ अणंता लोगा' कालतः क्षेत्रतोऽनन्ता लोकाः, एतदन्तस्य ग्रहणं भवती ति सामान्यतो मनुष्यपुरुषत्वस्यान्तरमिति । 'कम्मभूमिगाणं जाव विदेहो जाव धम्मचरणे एक्को समओ सेसं जहित्थीणं जाव अंतरदीवगाणं' कर्मभूमिकानां मनुष्यपुरुषाणां यावद् विदेहो यावद् धर्मचरणे एकः समयः शेषं यथा स्त्रीणाम् यावदन्तरद्वीपकानाम्, प्रथमयावत्पदेन भरतैरवतपूर्वापरविदेहक्षेत्रपयन्तसकलकर्मभूमिकमनुष्यपुरुषाणां संग्रहः तथा-द्वितीययावत्पदेन अकर्मभूमिकानां हैमवतादन्तरद्वीपपर्यन्तानां संग्रहो भवति, तथाच कर्मभूमिकमनुष्यपुरुषाणामकर्मभूमिकमनुष्यपुरुषाणां च सर्वेषां यथा मनुष्यस्त्रीणां कर्मभूमिकाकर्मभूमिकानामन्तरं कथितं तथैव अत्रापि ज्ञातव्यम् ।
तथाहि—सामान्यतो मनुष्यस्य क्षेत्रमाश्रित्य जघन्यतोऽन्तर्मुहूर्तमन्तरं भवति, तच्च से जो अन्तर अनन्त काल तक का होना कहा गया है वह इसमें "अणताओ उस्स प्पिणीओसप्पिणीओ जाव अवड्ढ पोग्गलपरियटुं देखणं" काल से अनन्त उत्सर्पिणियां अवस पिणियां हो जाती है यावत् क्षेत्र से-अनन्त लोग हो जाते हैं वह देशोन अर्घ पुद्गल परावर्त होता है" इस अभिप्राय से कहा गया है "कम्मभूमिगाण जाव विदेहो जाव धम्मचरणे एक्को समओ सेसं जहित्थीणं जाव अंतरदीवगाणं” यहां प्रथम यावत्पद 'से भरत ऐरवत पूर्वावदेह अपरविदेह समस्त कर्मभूमिक पुरुषों का और द्वितीय यावत्पद से अकर्मभूमिक हैमवत हैरण्यवत वर्ष रम्यक वर्ष देवकुरू उत्तरकुरू मनुष्य पुरुषों का ग्रहण हुआ है इस प्रकार कर्मभूमिके मनुष्य पुरुषों के पुरुषत्व का अन्तर अपनी २ स्त्रियों के प्रकरण में जैसार अन्तर कहा गया है वैसा २ अन्तर है, . __- नैसे—सामान्य मनुष्य पुरुष का अन्तर क्षेत्र की अपेक्षा जघन्य से अन्तर्मुहूर्त का होता भात सानु २४ामा माव्यु छ, मामा “अणंतामो उस्लप्पिणीओसप्पिणीओ जाप अवड्ढपोग्गलपरियढ देसूर्ण" या मनात सकियो भने मसपिणीय! जय छे. યાવત ક્ષેત્રથી અનંત લોક થઈ જાય છે. તે દેશના અર્ધ પુદગલ પરાવર્તન થાય છે એ भाभप्रायथा युछे. "कम्मभूमिगाणं जाव विदेहो जाव धम्मचरणे एक्को समओ सेर्स जहित्थीणं जाव अंतरदीवगाणं' महियां पडसा याव५४थी. सरत भरवत, पूવિદઉં, અપર વિદેહના સઘળા કર્મભૂમિજ પુરૂષો અને બીજા યાવત્પદથી અકમભૂમિ જ હેમવત હૈમણ્યવત વર્ષ, રમ્યક વર્ષ, દેવરૂ, ઉત્તરકુરૂના મનુષ્ય પુરુષ ગ્રહણ કરાયા છે. આ રીતે કર્મભૂમિના મનુષ્ય પુરુષોના પુરુષપણાનું અને અકર્મભૂમિના મનુષ્ય ૩થીના પુરુષપણાનું અંતર પિતપોતાની સ્ત્રિના પ્રકરણમાં જે જે પ્રમાણેનું मात२ । ४६वामी मावस छ. तत प्रारथी समले सम-सामान्य ભગુખ્ય પુરુષનું અંતર ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી જઘન્યથી અંતમુહૂર્તનું હોય છે. તે