________________
प्रमेयोतिका टीका प्रति० २
स्त्रीणां स्त्रीत्नावस्थानकालनिरूपणम् ४२७. देशतो न्यूनं पल्योपमस्या संख्येयभागम् तदपि पल्योपमस्यासंख्येयभागेनोन हीनमित्यर्थः ततश्च पल्योपमासंख्येयभागहीनत्वमेव देशोनत्वमित्यर्थः, 'उक्कोसेणं पळिओवमस्स असंखेज्जइभागं' उत्कर्षेण पल्योपमस्यासंख्येयभागं यावदन्तरद्वीपका कर्मभूमिकमनुष्यस्त्रियास्तादृशमनुष्यस्त्रीरूपेणावस्थानं भवतीतिभावः । जन्मापेक्षया जघन्यत उत्कर्षतश्च तत्र मनुष्याणामेतावत्प्रमाणस्यायुषः संभवात् यतस्ते मरणानन्तरं देवगतावुत्पद्यन्ते इति । 'संहरणं पच्च जहनेणं अंतो मुहुतं' संहरणं प्रतीत्य संहरणापेक्षया तु जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् 'उक्कोसेणं पलिओ मस्स असं ' खेज्जइभागं देखणाए पुव्वकोडीए अब्भहियं' उत्कर्षेण पल्योपमस्या संख्येयभागं देशोनया पूर्व कोट्याऽभ्यधिकं यावदवस्थोनमन्तरद्वीपकाकर्मभूमिक मनुष्य स्त्रियास्तादृशमनुष्य स्त्रीरूपेण भवतीति भावः, भावनो पूर्ववदिति । सामान्यतो विशेषतश्च मनुष्यस्त्रीवक्तव्यता कथिता, सम्प्रति देव - स्त्रीवक्तव्यतामाह-'देवित्थीणं' इत्यादि, देवित्थीणं भंते! देवत्री खलु भदन्त ! 'देविस्थित्ति
C
इभागेण ऊणं" हे गौतम! जन्म की अपेक्षा लेकर तो अन्तर द्वीपक अकर्मभूमिक मनुष्यत्रियों का वहां की मनुष्य स्त्रियों के रूप में रहने का काल जघन्य से कुछ कम पल्योपम के असंख्यातवें भाग से होन पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण है और "उक्कोंसेणं पलिभोवमस्स अंसखेब्जइभागं" उत्कृष्ट से पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण है वहां जघन्य से तथा उत्कृष्ट से मनुष्यों की इतने ही काल की आयु का संवभ हैं क्योकि वहां से मरने बाद वे देवयोनि में उत्पन होते हैं। 'सहरणं पडुच्च जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं उक्को सेणं परिभवमस्स असंखेज्जइ भागंदेवणाए पुव्वकोडीए अमहियं" तथा संहरण की अपेक्षा लेकर जघन्य से उनका उस रूप से रहने का काल एक अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से देशोन पूर्वकोटि से अधिक पल्योपम के असंख्यातवें भाग प्रमाण हैं भावना पूर्ववत् समझ लेवे । इस प्रकार सामान्य और विशेष, रूप से मनुष्यस्त्री के सम्बन्ध में वक्तव्यता प्रकट की गई है ।
णं देणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभाग पलिओवमस्स असं सेज्जइभागेण ऊणं" हे गौतम જન્મની અપેક્ષાથી તે અંતર દ્વીપજ ભૂમિની મનુષ્ય અયાન ત્યાંની મનુષ્ય પણાથી રહેવાના કાળ જન્યથી કઇંક આઠ પત્યેાપમના અસંખ્યાતમા ભાગથી આછે.
ययोपभना असभ्यातमा लागप्रभानो छे भने “उक्को सेणं पलिभवमस्स असंखेज्जरभागं" उत्सृष्टथी यस्योपभना असभ्याता भागभानो छे त्यां धन्यथी भने - થી મનુષ્યેાની એટલાજ કાળની આયુ ને સંભવ છે. કેમકે—ત્યાંથી મર્યાપછી તેએ દેવयोनिभां उत्पन्न थाय छे. "संहरणं पदुच्च जहण्णेणं अतोमुद्दत्त उक्कोसेणं पलिभोवमस्स असंखेज्जइभागं देसुणाप पुव्वकोडीप मम्भद्दियं” तथा सहरघुनी अपेक्षाथी ४धन्यथी तेनेो તેવા રૂપે રહેવાના કાળ એક અંતમુહૂત ના છે અને ઉત્કૃષ્ટથી દેશેાનપૂર્વ કાટિથી વધારે પડ્યેાપના અસખ્યાતમા ભાગપ્રમાણુના છે. તેની રીતે પહેલા પ્રમાણે સમજી લેવી.