________________
जीवाभिगम
"
देवभवाच्युतानामसंख्येयवर्षायुष्केषु मध्ये उत्पादस्य प्रतिपेधात् नापिचासंख्येयवर्षायुष्का सती उत्कृष्टायुष्कासु देचीषु समुत्पद्यते, उक्तञ्च - 'जतो असंखेज्जवासाउया उक्कोसियं टिडं न पावेइ' इति, यतोऽसंख्ये यवर्षायुष्का उत्कर्षिकां स्थिति न प्राप्नोति, इविच्छाया । तस्मात् कारणात् पूर्वोक्तप्रमाणैव स्त्री वेदस्योत्कृष्टाऽवस्थिति र्लभ्यते इति कृतं प्रसङ्गेनेति, इति प्रथमादेशः ||१||
द्वितीयादेशेन श्री वेदावस्थितिं दर्शयति- 'एक्केणादेसेण जहन्नेणं एक्कं समयं एकेना देशेन जघन्येनैकं समयमवस्थानं भवति 'उक्कोसेणं अद्वारसपलिओ माई पुत्रको डिपुहुत्तमन्महियाई' उत्कर्षेणाष्टादशपल्योपमानि पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि खीणा स्त्रीरूपेणावस्थान भवति । जघन्यतामाश्रित्य समयभावना पूर्ववदेव । उत्कृष्टावस्थानभावनात्वेवम्- चिजीवो मनुष्यस्त्रीषु तिर्यक्त्रीपु वा पूर्व कोटिप्रमाणायुष्कासु मध्ये पञ्चपड् भवाननुभूय ततः पूर्वोक्तप्रका
૦૮
वाली स्त्रियों में स्त्री होकर उत्पन्न नहीं होती है और न वह असंख्यात वर्षायुवाली स्त्री उत्कृष्ट आयु वाली देवियों में जन्म ले सकती हैं। इस विषय में अन्यत्र कहा है- 'जता असं खेज्जवासाउय उक्कोसियं ठिईं न पावेइ., अर्थात् असख्यात वर्षायुवाली स्त्री उत्कृष्ट स्थिति को नहीं पा सकती है तो फिर पूर्वोक्त अवस्थान परिमाण से अधिक अवस्थान प्रमाण कैसे हो सकता है ? इसलिये पूर्वोक्त प्रमाण ही स्त्री वेद का उत्कृष्ट अवस्थान ठीक से बैठता है । यह प्रथम आदेश - विवक्षा है |१|
द्वितीय आदेश इस प्रकार से है - ' एक्केणादेसेणं जहन्नेणं एक्कं समयं उक्कोसेण अट्ठारसप लिओ माई पुव्वको डिपुहुत्तमन्महियाई' इसकी अपेक्षा स्त्री रूप से एक जीव का अवस्थान कम से कम एक समय तक और ज्यादा से ज्यादा पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक
લાગે છે જુએ-પહેલાં તે દેવીપણાથી ચ્યવતી દેવીને જીવ મસખ્યાત વષઁની આયુષ્ય વાળી સ્ત્રિયામાં સ્ત્રી થઈને ઉત્પન્ન થતી નથી. અને તે અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળી સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્યવાળી દેવીચેમાં જન્મ લઇ શકતી નથી આ સંધમાં અન્યત્ર કહ્યુ છે કે"जतो असंखेज्जवासाज्य उक्कोसियं ठिहं न पावेइ" अर्थात् असख्यात वर्षांनी आयुष्यવાળી સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિને પામી શકતી નથી. તેા પછી પૂર્ણાંક્ત અવસ્થાન ના પરિમાણુથી અધિક અવસ્થાન પ્રમાણુ કેવી રીતે થઇ શકે? તેથી પૂર્વોક્ત પ્રમાણુજ સ્ત્રીવેદનું ‘ઉત્કૃષ્ટ અવસ્થાન ઠીક જણાય છે.
मा पहेला महेश- विविक्षा छे. ॥१॥
श्रीले महेश भी प्रमाणे छे. - "एक्केणादेसेणं जदण्णेण पक्क समय उक्कोसेण अट्ठारसपलिओमार पुन्धको डिपुहुत्तममहियाई” या संपेक्षाथी श्री पाथी मे भवनु અવસ્થાન ક્રમથી કમ એક સમય સુધી અને વધારેમાં વધારે પૂર્વાટિ પૃથર્વ અધિક આહાર પચેાપમ સુધી રહે છે
t
1 ""
ܥܐ ܼܿ ܵ