________________
३५८
नीवाभिगमसूत्रे
भावः । 'थावरा अनंतगुणा' स्थावरजीवा अनन्तगुणाः, त्रसापेक्षया स्थावरजीवा अनन्तगुणा अधिका भवन्तीत्यर्थः । अजघन्योत्कृष्टानन्तानन्तसख्यापरिमाणत्वादिति ॥ सम्प्रति प्रकरणमुपसहरन्नाह-'सेत्तं' इत्यादि, 'सेत्तं दुविधा संसारसमावण्णगा जीवा पण्णत्ता' ते एते द्विविधाः द्विप्रकारकाः स्थावरत्रसभेदभिन्नाः संसारसमापन्नकाः संसारित्वधर्मयुक्ताः जीवाः प्रज्ञप्ताः - निरूपिता इति ॥ सू० २८॥
इति श्री - विश्वविख्यात - जगद्वल्लभ - प्रसिद्धवाचक - पञ्चदशभापाकलितललितकलालापक - प्रवि शुद्धगद्यपद्यानैकग्रन्थनिर्मापक - वादिमानमर्दक शाहुच्छत्रपति कोल्हापुरराजप्रदत्त जैनशास्त्राचार्य, पद्भूषित - कोल्हापुरराजगुरु बालब्रह्मचारी - जैनशास्त्राचार्य - जैनधर्म दिवाकर पूज्य श्री घासीलालवतिविरचितजीवाभिगमसूत्रस्य प्रमेयधोति - काख्यायां व्यख्यायां द्विविधा नाम प्रथमा प्रतिपत्ति. समाप्ता ॥ १॥
ही कहा गया है । इनकी अपेक्षा "थावरा अनंतगुणा" स्थावर जीव अनन्त गुणे अधिक हैं । क्योंकि ये अजघन्योत्कृष्ट रूप से अनन्तानन्त संख्यावाले कहे गये हैं । अब प्रकरण का उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते हैं - "सेत्तं दुविधा संसारसमावण्णगा जीवा पण्णत्ता" इस प्रकार पूर्वोक्त कथन के अनुसार संसारसमापनक जीव ससारी जीव- त्रस और स्थावर के भेद से दो प्रकार के कहे गये है इन्हीं का प्रथम प्रतिपत्ति में स्पष्ट रूप से निरूपण किया है । इस प्रकार से जोवाजोवाभिगमसूत्र की यह दो प्रकार की प्रतिपत्तिसमाप्त हुई । श्रीजैन शास्त्राचार्य - जैनधर्म दिवाकर पूज्य श्री घासीलालजी महाराज विरचित 'जीवा -
भिगमा सूत्र की प्रमेयधोतिका व्याख्या में 'द्विविधा नामकी प्रथम प्रतिपति समाप्त ॥१॥ ज्यात उडेल छे तेना भरतां "थावरा अनंतगुणा" स्थावर व अनंतगया अधिछे કેમકે—એ અજઘન્યત્કૃષ્ટ પણાથી અન તાન"ત સંખ્યાવાળા કહ્યા છે.
सहार तां सूत्र छे से त दुविहा संसारसमावण्णगाजीवा पण्णत्ता" मा प्रभा पूर्वोउथन अनुसार सौंसार सभायन्न व भेटले કે –સસારીજીવ–ત્રસ અને સ્થાવરના ભેદથી બે પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે પ્રથમ પ્રતિપત્તિમાં આ બધાનું જ સ્પષ્ટ પણે નિરૂપણ કરવામાં આવેલ છે. આ પ્રમાણે જીવાજીવાભિગમ સૂત્રની આ એ પ્રકારની પ્રતિપત્તી સમાપ્ત થઈ
શ્રી જૈન શાસ્ત્રાચાય –જૈનધમ દિવાકર પૂજ્ય શ્રી ઘાસીલાલજી મહારાજ વિરચિત ‘જીવાભિગમ' સૂત્રની પ્રમેય દ્યોતિકા નામની વ્યાખ્યા માં ‘દ્વિવિધા’ નામની પ્રથમ પ્રતિપત્તિ સમાપ્ત !!!!
