________________
जीवाभिगमसूत्रे
२३२
एतेषां व्याख्या प्रज्ञापनातोऽवगन्तव्या इति । 'जे यावन्ने तह पगारा' ये चान्ये तथाप्रकाराः कथितसदृशाः जलचरसंमूच्छिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका भवन्ति ' ते समासओ दुविहा पन्नत्ता' ते सर्वे समासतः - संक्षेपेण द्विविधाः प्रज्ञप्ताः कथिताः । 'तं जहा' तद्यथा - 'पज्जत्ता य अपज्जत्ता य' पर्याप्ताश्चापर्याप्ताश्चेति । सम्प्रति - जलचर समूच्छिम पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनि कानां शरीरादिद्वारमभिधातुमाह- 'तेसि ण' इत्यादि, 'तेसि णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा-पन्नत्ता' तेषां जलचरसंमूमि पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रज्ञप्तानि, इति प्रश्न, भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'तओसरीरा पन्नत्ता' त्रीणि शरीराणि तेषां जलचराणां प्रज्ञप्तानि कथितानीति 'तं जहा ' तद्यथा'ओरालिए तेयए कम्मए' औदारिकं तैजसं कार्मणमिति शरीरत्रितयं भवति । 'सरीरोगाहणा'
-
1
गये हैं यह सिंखुमारों का कथन हुआ । इन सब जलकर संमूच्छिमपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीवों का वर्णन सविस्तर प्रज्ञापना सूत्र के प्रज्ञापना नामक प्रथम पद के इस प्रकरण को टीका में देख लेना चाहिये | "जे यावन्ने" जो इस प्रकार के दूसरे भी जलचर जीव है । " ते समासओदुविहा पन्नत्ता" ये सब मत्स्यादि जलचर संक्षेप से दो प्रकार के होते हैं- "तं जहा " जैसे" पञ्जत्ता य, अपजत्ता य' एक तो पर्याप्त और दूसरे अपर्याप्त । अब जलचरं समूर्च्छिमपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों के शरीरादिद्वारों का कथन करते हैं"तेसिं णं भंते ! जीवाणं कइ सरीरगा पण्णत्ता" हे भदन्त ! उन जलचर संमूर्च्छिम पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक नीवों के कितने शरीर कहे गये हैं ? उत्तर - में प्रभु कहते हैं- " गोयमा ! तओ सरीरगा पण्णत्ता" हे गौतम | उन जलचरों के तीन शरीर कहे गये हैं- "तं जहा " 'जो इस प्रकार से हैं-"ओरालिए, तैयए, कम्मए । औदारिक, तैजस और कार्मण "सरीरो
આ બધા જલચર સ’મૂછિમ પંચેન્દ્રિય તિય ચૈાનિક જીવાતુ વર્ણન પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના પ્રજ્ઞાપના નામના પહેલા પદમા સવિસ્તર આપેલ છે જે પ્રજ્ઞાપના સૂત્રને પા સસ્કૃત ટીકામાં આપ્યા છે, તે તેમાંથી સમજી લેવું
“जे यावन्ने' मा अारना जीन पाशु ने सर पे छे, "ते समासभ दुविहा पन्नता' मा णधा मत्स्य विगेरे सयर साक्षेपथी मे प्रअरना होय छे 'त जहा' ते मे प्रा। या प्रभाषे हे "पज्जत्तगा य अपज्जप्तगा य" ये पर्यास भने जीले अपर्याप्त.
હવે જલચર સમૂચ્છિ`મ પંચાન્દ્રય તિર્યંચૈાનિકા ના શરીર વિગેરે દ્વારાનું કથન કરवामां आवे छे " तेसि णं भंते | जीवाणं कह सरीरंगा पण्णता" हे भगवन् ते स ચર સમૂં િમચેન્દ્રિય તિયઐાનિક થવાના કેટલા શરીરો કહેલા છે ? આ પ્રશ્નના उत्तरभां प्रभु गौतम स्वामीने ४ छे !-' गोयमा ! तओ सरीरा पण्णत्ता" हे गौतम ! बसयरोना भायु शरीरो डेला हे 'तं जहा ने भी प्रभाये छे. “ओरालिप, तेथप