________________
प्रमेयधोतिका टीका प्रति० १.
पञ्चेन्द्रियजीवनिरूपणम् २१९ 'असन्नी खलु पढमं दोच्चं व सरीसवा तइयं पक्खी । सीहा जंति चउस्थि उरगा पुण पंचमि पुढवि ॥१॥ छडिं य इत्थियाओ मच्छा मणुया य सत्तर्मि पुढवि । एसो परमोववाओ वोद्धव्यो नरयपुढवीसु ॥२॥ छाया-अशिन खलु प्रथमां द्वितीयां च सरीसृपास्तृतीयां पक्षिणः । सिंहा यान्ति चतुर्थी मुरगा. पुन. पञ्चमी पृथिवीम् ॥१॥ षष्टी च स्त्रियः मत्स्याः मनुष्याश्च सप्तमी पृथिवीम् । एष परम उत्पादो बोद्धव्यो नरकपृथिवीषु ॥२॥
इति सज्ञिद्वारम् ॥ एकादशं वेदद्वारमाह-'णपुंसगवेदा' नारकजीवा नपुंसकवेदा भवन्ति न तु पुरुषवेदाः स्त्रीवेदा वा भवन्तीति वेदद्वारम् ॥
द्वादशं पर्याप्तिद्वारमाह-'छ पज्जत्तीओ छ अपज्जत्तीओ' तेषां नारकजीवानां षट्पर्यातय षडपर्याप्तयश्च भवन्तीति पर्याप्तिद्वारम् ॥
त्रयोदशं दृष्टिद्वारमाह-'तिविहा दिट्ठी' ते नारकजीवा त्रिविधदृष्टयो भवन्ति तद्यथासम्यग्दृष्टयो मिथ्यादृष्टयः सम्यमिथ्यादृष्टयश्चेति दृष्टिद्वारम् । वाला होता है-आगे नहीं । सो ही कहा है-"असन्नी खलु पढम" इत्यादि ।
संज्ञिद्वार समाप्त । ग्यारहवां वेदद्वार-'णपुंसगवेदा' नारकजीव केवल नपुंसक वेदवाले ही होते है पुरुषवेद और स्त्री वेदवाले नहीं होते है । वेदद्वार समाप्त ।
बारहवाँ पर्याप्तिद्वार 'छ पज्जत्तीओ छ अपज्जत्तीओ' ये नारकजीव छह पर्याप्तिवाले और छह अपर्याप्ति वाले होते है । पर्याप्तिद्वार समाप्त ॥
तेरहवां द्रष्टिद्वार- 'तिविहा दिही' इन नारकजीवो के तीन प्रकार की दृष्टियाँ होती हैं-जैसे-एक सम्यग्दृष्टि, दृसरी मिथ्यादृष्टि और तीसरी मिश्रदृष्टि । तात्पर्य कहने का पापा य छ. तेनाथी भाग नही ज्यु छ - 'असन्नि खलु पढम, इत्यादि
સંજ્ઞીદ્વાર સમાપ્ત છે मशियारभु द्वार-"णपुंसगवेदा" ना२४७वे व नस वा डाय छे. પુરુષ અને સ્ત્રીદવાળા હોતા નથી વેદદ્વાર સમાપ્ત !
मारभुपातिवा- “छ पज्जत्तीओ छ अपज्जत्तीओ' मा ना२४७ छाप्तिा અને છ અપર્યાપ્તિવાળા હોય છે પર્યાપ્તિદ્વાર સમાપ્ત.
भुष्टिवा२-'तिविहा दिट्ठी' मा ना२४ व नेत्र ४२नी दृष्टिमा डाय छ, જેમ કે-એક સમ્યગદષ્ટિ, બીજી મિથ્યાષ્ટિ, અને ત્રીજી મિશ્રષ્ટિ કહેવાનું તાત્પર્ય