________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ज्ञान विषयः
'यथोद्दशस्तथा निर्देश' इति न्यायतोज्ञानभेदानाह
4
' तत्थ पंचविहं नाणं सु श्रभिणि वोहियं । श्रोहियनाणं तइयं मणनाणं च केवलं ॥ उत्तराध्ययन--सूत्र मोक्षमार्ग गत्यध्ययन २८, गाथा, ४ ॥
टीका: 'तत्र' इति तेषु ज्ञानादिषु मध्ये ' पचविधं पच प्रकारं, किं तत् ? ज्ञानं, क एते पञ्च प्रकारा इत्याह- श्रूयते तदिति श्रुतं - शब्द मात्र, तच्च द्रव्यश्रुतमेव, यत् पुनः शब्दमाकर्णयतः स्वयं वा वदतः पुस्तकादिन्यस्तानि वा चक्षुरादिभिर क्षण्युपलभमानस्य शेषेन्द्रियगृहीतं वाऽर्थ विकल्पयतोऽक्षरारूषितं विज्ञानमुपजायते तदिह भावश्रुतं श्रुतशब्देनोक्त तथाऽभिमुखो योग्यदेशावस्थित वस्त्वपेक्षया नियतः स्वस्वविषयपरिच्छेदकतया - बोधः - अवगमोऽभिनिबोधः स एवाभिनिबोधिकं विनयादित्वात् स्वार्थ, 'ओहि त्ति अवशब्दोऽधः शब्दार्थः, ततश्वाधः इत्यधस्ता द्धावति अधोऽधा विस्तृतविषयवेदकतयेत्यत्रधिः, औरगादिको डि:, यद्वा 'अवेत्यध एव धानं धातूनामनेकार्थत्वात् परिच्छेदोऽवधिः उपसर्गे घो किरिति (पा. ३-३-६२) कि., अथवाऽवधिः - मर्यादा रुपिध्वेव द्रव्येषु परिच्छेदकतया प्रवृतिरित्येवंरूपा, तदुपलक्षितं ज्ञानमध्यवधिः ज्ञायतेऽनेनेति ज्ञातिर्वा ज्ञानं ततोऽवधिश्वासौ ज्ञानं चावधिज्ञानं तृतीयं तृतीय
१२८
For Private And Personal Use Only
"
"
"