________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दर्शनविषयः
सिद्धा ||१|| छाया - यतीनांकोटी सहस्रपृथकत्वं ततः स्तोकाश्चरणात्मानः । ज्ञानात्मनोऽनन्तगुणाः सिद्धाः सिद्धान् प्रतीत्य ||१|| 'होंति कसायायाच ऽतगुणा जेण ते सरागाणं। जोगाया भणियाओ अयोगि वज्जाणतो अहिया ॥ २ ॥ छाया -- कषायात्मानोऽनन्तगुणा भवन्ति यतस्ते सरागाणाम् । ततो योगात्मानोऽधिका अयोगिवर्ज्या यतोभरिणताः ॥ २ ॥ ' जं सेलेसि गाविली विरियं तत्र समहियाओ । उवगदविय दंसण सव्वजिया गं ततो हिया ॥ ३ ॥ इति, छाया - यच्छैलेशीगतानामपि लब्धिatra ततस्ते समधिका । उपयोगद्रव्यदर्शनात्मानः सर्वे जीवास्ततोऽधिकाः ॥ ३ ॥ इति । अथात्मान एव स्वरूपनिरुणायाह - ' आया भंते ! नाणे इत्यादि, आत्मा ज्ञानं योऽयमात्माऽसौ ज्ञानं न तयोर्भेद: अथात्मनोऽन्यज्ज्ञानमिति प्रश्नः, उत्तरं तु - आत्मा स्याज्ज्ञानं सम्यक्त्वे सति मत्यादि ज्ञान स्वभावत्वात्तस्य, स्यादज्ञानं मिध्यात्वे सति तस्य मत्यज्ञानादि स्वभावत्वात्, ज्ञानं पुनर्नियमादात्मा आत्मधर्मत्वाज्ज्ञानस्य, न च सर्वथा धर्मो धर्मिणोभिद्यते, सर्वथा मेदे हि विप्रकृष्ट गुणिनो गुणमात्रोपलधौ प्रतिनियतगुणिविषय एवसंशयो न स्यात्, तदन्येभ्योऽपि तस्य भेदाविशेषात् दृश्यते च यदा कश्चिद्धरिततरुतरुणशाखा विसररंधोदरान्तरतः किमपि शुक्ल पश्यति तदा किमियंपताका किमियं बालका १ इत्येवं प्रतिनियतगुणिविषयोऽसौ, नापि धर्मिणो धर्म्म सर्वथैवाभिन्नः, सर्वथैवाभेदेहि संशयानुत्पत्तिरेव, गुण महणत एव गुणिनोऽपि गृहीतत्वादतः कथञ्चिदभेदपक्षमाश्रित्य ज्ञानं पुनर्नियमादात्मेत्युच्यत इति इह चात्मा ज्ञानं व्यभिचरति ज्ञानं त्वात्मानं न व्यभिचरति खदिरवनस्पतिवदिति सूत्रगर्भार्थ इति ।। अमुमेवार्थं दण्डके निरूपयन्नाह - ' आये' त्यादि, नारकारणांचा
For Private And Personal Use Only
११५
