________________
७६
जनकथा रत्नकोप नाग सातमा.
तिनगरीयें पहोंच्यो. त्यां पोतानो कुलाचार चिरकाल पालता हवो. अथ का व्यम् ः- कष्टे निकष्टे च सतीषु सुंदरी, प्रबोध्य तं श्रेष्ठि न मृद्धि सुन्दरी ॥ दधा र रक्षा करणस्य निश्वयं, यूयं तथा रक्त चाहतं स्त्रियः ॥ १ ॥ यस्यार्थःहे राजन कष्ट करां प्राव्यां तोपण सतीमां शिरोमणि एवी ऋद्धि सुंदरी शेतने प्रति बोध देइ तेने तायो, पोतानुं शियल राख्युं. तेम तमे पण एस्त्रीनां खं शियन राखो. ए ऋद्धि सुंदरीनी कथा पूरी यइ ॥ हवे चोधी गुण सुंदरीनी कथा कहे बे. एवे समये गुणसुंदरी गएय लाव्य रूप यौवन संपदाने पामती हवी. तेवे समये वेदशर्मा ब्राह्मणनो पुत्र वेदरुचि तेणें राज मांगें सखी सहित जाती गुण सुंदरी दीठी. न्यारें तेणें मनमां चिंतव्युं, जे ए मृगाछी मारा वरमां न वसे त्यां सुधी मारुं जी वित कासना फूलनी परे निष्फल ले. ए स्त्री साक्षात् महालक्ष्मीनी परें मारा घरमा नावे त्यां सुधी मारुं जीवत वृथा बे. एवं ते ब्राह्मण मदनातुर थको चिंतवे ने एटलामां ते बाला लोचनप्रगोचर थइ, प्राघी चाली गई. त्यारें त्यांथी ते ब्राह्मणने मित्रे तेने कामातुर जाणी जर कामज्वरमां ते ब्राह्मणने घरे तेडी लाव्यो, पण तेनो मन रूपी मधुकर ते गुणसुंदरीना मुख रूपी कमल मांहे लागी रह्यो बे. तेनी उत्कंठायें करी ते स्नान जोजन कांइ न करतो वो एवो कामातुर डुखी देखी। तेनो कारण पितायें पूजयं, त्यारे गलगलो थयो, पण लगाये पिताने ते वात कही न शक्यो. त्यारें पितायें तेना मित्रने पूब्धुं अने ते दयालु मित्रे सर्व वृतांत कयुं के, ए गुणसुंदरीने देख तेनी उपर ग्रासक्त थयो बे.
"
एवं मर्म जाणी पुत्रना स्नेहें तेना पितायें ते कन्यानो पिता सुघोष नामे ब्राह्मण तो तेनी पासे ते कन्या याची. ते वखते तेणें कयुं के, पूर्वे में साबी नगरीयें पुरोहितना पुत्रनें ए कन्या प्रापी बे. सगाई कीधी वे. मोटानुं बोल्युं श्रन्यथा याय नहि, माटे हवे बीजाने देवाय नहि ॥ यतः ॥ सकल्पंति राजानः सकल्पंति पंमिताः ॥ सरुच्च दीयते कन्या, प्रीयेतानि सकृत् सकृत् ॥ १ ॥ राजा एकज वार बोजे. पंमित पण ए कज वार बोले. तेम कन्या पण एकज वार अपाय बे या कृत्य एकज वार थाय बे ॥ १ ते सांगली पिता पाठो फरी याव्यो. पुत्रने हकीकत कही. तोपण वेदरुचीनो कामानिलाप न मट्यो. माटे शास्त्रे जे कामनी