________________
अर्थदीपिका, अर्थ तथा कथा सहित.
322 सिद्धे कार्ये समं फलं ॥ यदि कार्यविपत्तिः स्यान्मुखरस्तत्र हन्यते ॥ अर्थ:घाना समुदायमा कार्य सिद्ध थाय तो सरखं फल थाय ने जो कदि ते काममां कां विपत्ति यावे तो तेमां जे मुखर (वाचाल ) होय ते पहेलां हाय बे. वली जेनो वोलको स्वनाव होय ले ते मुखर प्रसंग विना पण वखतें बोले तेथी तेनी प्रीति थइ जाय इत्यादि मुखरतामां घणा दोषो बे.
अवसरे बोल, अवसर विना बोलवु नही जे अवसरविना बोले ते य कुं थाय तेमां प्रतीतप्रमुख घणा दोष जाणवा. यतः ॥ यवियालिय प वावं, परचित्त मलरिककण जं नयिं ॥ किंपावरय यतत्तो, विदुत यन्नंपि लोमि ॥ १ ॥ जावार्थ:- अवसर जाण्याविना, पारकुं चित्त उलख्या विना, जे कयुं होय, बोल्युं होय, ते अन्यलोकमांहे पण दुःखदायक होय ॥ ३॥
४ तथा अधिकरणनो संयोग जोडी मुके ते श्रात्माने नरकादिक गतिना हेतु थाय संयुक्त करी राखेला एटले कार्य क्रियामांहे सक करी राखेला अथवा संयुक्त एक अधिकरणें सहित बीजुं अधिकरण जाणवा जेम सांवे लुं ने उखल वे नेलां तैयार करी राखवां तथा उखलानी साथे मुसल, हलनी सायें फाल, धनुपनी सार्थे वाण, शकटनी साथे धोंस, वाटवा नी क्रियाने विषे निसातरो, कुहाडाने विषे हाथो, घंटीने विषे घंटीनुं पड, इत्यादिक संयुक्तनो जे नाव ते संयुक्ताधिकरण कहियें. विवेकी प्राणीयें धु रथीज एवां धिकरण तैयार करी राखवां के जे काममांज न यावे जे ज़े वा यावे तेने नाकारो तो कहेवाय नही तेवारें दाक्षिण्यतानेलीधे तेवां कऊ होय ते देखाडे के जे जोइनेज लेवा यावनारो पाठो वली जाय पोताने नाकारो कहेवोज पडे नही.
तथा वली मि पण ज्यांसुधी पोताना घरमां काम होय त्यांसुधी रा खे पछी उलवी नाखे तो कोइ लेवा पामे नही. ने पहेलो प्रज्वलित क वो ते पण बीजा पाडोसी प्रमुख करे त्यारपढी पोते करवो पण आागल श्री करवो नही. चरवाने माटे गोचर मूकवुं तथा हल गाडां खेडवां करवां, गृहादिक बांधवानो आरंभ तथा बाहेरगामे जवं इत्यादि कार्य पण प्रथम पोतें पल करीने न करवां, कारण के अधिकरण प्रवृत्त्यादिकनो प्रारंभ थाय. यतः ॥ कार्येऽशुशुभे वापि प्रवृत्तियैः कृतादितः ॥ ज्ञेयास्ते तस्य कर्त्तारः, प श्वादप्युपचारतः ॥ १ ॥ सुन के कार्यने विपे जेयें पहेलां प्रवृत्ति