________________
आटलुं लंबाणथी लखवानो मुख्य आशय तो आ गूम थयेला तेर ताडपत्रीय ग्रंथोनी कदाच कोईने भाळ मळे तो ते माटे, पाटणना वहिवटकतनि के समग्र श्रीसंघना कोई पण आगेवान महाशयने जाण करे, एटलो ज छे. साथे साथे प्रत्येक वहिवटकारो परी सावधानी राखे ते जणाववा परतो पण छे.
उपर जे हकीकत जणावी ते तो केवळ ताडपत्र उपर लखायेला प्रायः बे हजारथी वधु नहीं तेटला ग्रंथो पूरती ज अतिसंक्षेपथी जणावी छे. शेष प्रायः पचीसथी त्रीस हजार जेटला कागळ उपर लखायेला प्राचीन-प्राचीनतम ग्रंथो पाटणना ज्ञानभंडारोमा छे तेनो संक्षेपमा विविध दृष्टिए उपयोगी परिचय लखवो होय तो ओछामा ओछो एक महाग्रंथ तो लखी शकाय.
अहीं प्रस्तुतने समजवा माटे जिज्ञासु तथा अभ्यासी वाचकोने जणायूँ छु के, जैन ज्ञानभंडारोमा सचवायेल प्राचीन ग्रंथो केवळ जैन संप्रदायने लगता नथी, किन्तु तेमां दीर्घदर्शी विद्वान जैन आचार्य आदि मुनिओए लखेल-लखावेल, समग्र भारतीय दर्शनोना अने अजैन विद्वानोए रचेल विविध साहित्यना प्राचीन-प्राचीनतम अलभ्य अने दुर्लभ ग्रंथो पण छे.
जैन ज्ञानभंडारो अने तेमां सुरक्षित ग्रंथोनी माहिती, दिवंगत पूज्यपाद विर्य मुनिभगवत श्री पुण्यविजयजी महाराजजीए ईस्वीसन १९५९मां गुजराती साहित्य परिषदना वीसमां अधिवेशनमा इतिहास-पुरातत्त्व विभाग'ना प्रमुखस्थानेथी जे वक्तव्य आपलं, ते "ज्ञानांजलि' ग्रंथना पृष्ठ ६थी १६मा प्रकाशित थयेल छे. तेम ज आ ज बहुश्रुत मुनिश्रीए "लींबडी ज्ञानभंडार, अवलोकन' शीर्षक लेख लखेलो ते पण "ज्ञानांजलि' ग्रथना पृष्ठ १७थी ३८मा प्रकाशित थयेल छे आ बे लेखोमां जणावेल वस्तु पाटणना ज्ञानभंडारोना समग्र ग्रंथोना संक्षिप्त परिचय माटे प्रायः सुसंगत छे.
उपर जणावेल बे लेखोमां जणावायेली अपभ्रंश, जुनी गुजराती, व्रज, राजस्थानी आदि लोकभाषाओना संशोधकोने अनिवार्य रीते उपयोगमा लेवा योग्य प्राचीन विविध गेय प्रकारोरूप पद्यरचनाओनी कागळ उपर लखायेली सेंकडो प्राचीन प्रतिओ पाटणना ज्ञानभंडारोमा छे. आमां कोई कोई प्रति तो तेना रचनारना स्वहस्ते पण लखायेली छे. आ माटे प्रस्तुत प्रकाशनमा टिप्पणीओ जोवानी भलामण करु छु मूल सस्कृत आदि ग्रथोना अर्थरूपे जुनी गुजराती गद्यभाषामा रचायेली ते ते मूल ग्रंथना 'बालावबोध'ना नामे ओळखाती अनेक रचनाओना नाना-मोटा प्राचीन अनेक ग्रथो पण पाटणना ज्ञानभंडारोमा छे. आवी रचनाओमा विविध प्रकारनी विपुल सामग्री भरी पड़ी छे पाटणना ज्ञानभडारोमा विविध भाषामा रचायेला अनेक ग्रंथो एवा पण छे के, जेनुं संशोधन-संपादन करनार जो पाटणना ते ते ग्रथनो उपयोग न करे तो प्राय तेनु ते काम कोई ने कोई दृष्टिए अपर्याप्त गणाय
पाटणना ज्ञानभंडारो पैकीना भाभाना पाडाना ज्ञानभंडारमा मूलशुद्धिप्रकरण सटीक' ग्रंथ छे. तेमा प्राय. प्रारंभना पचास (५०) पैकीनां पानामां आवेली आर्य श्री कालकसूरिनी कथामां संवत्सरीपर्वतिथिपरिवर्तनवाळो पाठ जे पानामां छे ते पानाना मार्जीनमां तीथिचर्चाने लगती टिप्पणी छे. आ टिप्पणीमा 'कुमरगिरि' (वर्तमान पाटण (उ.गु.) थी आठ किलोमिटरना अंतरे आवेलुं कुणघेर'नामनुं गाम) गाममा ज्ञानभंडार हतो ते हकीकत जाणी शकाय छे कदाच ते भंडार ज भाभाना पाडानो भंडार होई शके. ज्ञानभंडारोनुं केवळ सूचिपत्र जोवू एटलुं ज पर्याप्त नथी, किन्तु तेमा रहेला ग्रंथो जोवाथी आवी विशेष नोंधो पण मळे छे. आ जणाववा पुरतो ज आशय छे
संशोधक विद्वानोनी जाण माटे एक हकीकत जणाएं छु. संशोधन-संपादन करनार विद्वान प्रायः अभिप्रेत ग्रंथनी प्राचीन प्रतिओ पर्याप्तमात्रामा मळे तो तेना आधारे कार्य करे ते स्वाभाविक छे आम छता सशोधकने मळेली प्राचीनप्रतिओथी पाछळना वर्षोमां लखायेली ते ते ग्रंथनी प्रति जोवानी संशोधके उपेक्षा करवी न जोईए. आ हकीकतना आधाररूपे नीचेनी हकीकत जणावं छु.
१. आ"ज्ञानांजलि" ग्रंथ ईस्वीसन १९६९मा श्री सागरगच्छ जैन उपाश्रय, पटोळीयापोळ-वडोदरा-ना मंत्रीश्री जयंतीलाल चुनीलाल
शाह द्वारा प्रकाशित थयेल छे.
13