Page Text
________________
अन्त्यकर्मदीपके
देवताभिध्यानं कुर्यात् । अहामुक गोत्रस्यामुकप्रेतस्यादयस्वर्गप्राप्तये वृषोत्सर्गहोमकर्मणा यक्ष्ये । तत्राग्निं प्रजापतिमिन्द्रमग्निं सोमं चाज्येन, अग्नि रुद्रं शर्व पशुपतिम् उग्रम् अशनिं भवं महादेवम् ईशानं च पायसचरुणा, पूषाणं पिष्टचरुणा, अग्नि स्त्रिष्टकृतं पायसपिष्टचरुभ्यां वायुं सूर्य अग्नीवरुणौ, अग्नीवरुणौ, अग्नि वरुणं सवितारं विष्णुं विश्वान्देवान् मरुतः स्वर्कान् वरुणं प्रजापतिं चाज्येनाहं यदये | ( इदमाज्यादिद्रव्यमग्नये आघाराज्यभागदेवताभ्यः अग्नये रुद्राय शर्वाय पशुपतये उपाय
४८
,
नये भवाय महादेवाय ईशानाय पूष्णे अग्नये स्विष्टकृते महाव्याहृतिदेवताभ्यः सर्वप्रायश्चित्तदेवताभ्यः प्रजापतये च मया परित्यक्तमोंतत्सद्यथादैवतमस्तु न मम ) | दक्षिणं जान्वाच्य स्रुवेण जुहुयात् ।
ॐ ( १ ) इह रतिः स्वाहा ( २ ) इदमग्नये १ | ॐ इह रमध्वं स्वाहा इदमग्नये २ । ॐइह धृतिः स्वाहा इदमग्नये३ | ॐ इह स्वधृतिः स्वाहा इदमग्नये४ । ॐउपसृजन्धरुणं मात्रे धरुणो मातरन्धयन् स्वाहा इदमग्नये५ । ॐ रायस्पोषमस्मासु दीधरत्स्वाहा इदमप्रये ६ |
इति षडाहुतीर्हुत्वा ब्रह्मणाऽन्वारब्धो मनसा प्रजापति ध्यात्वा ॐ प्रजापतये स्वाहा इदं प्रजापतये | ॐ इन्द्राय स्वाहा इदमिन्द्राय । ॐ अग्नये स्वाहा इदमग्नये । ॐ सोमाय स्वाहा इद सोमाय । इत्याज्येन हुत्वा
पायसचरुणा जुहुयात् । (३) ॐ अभये स्वाहा इदमग्नये १ । ॐ रुद्राय
(१) (०सं०८।५१) “इह रति" इत्यादिका स्वाहान्ता कण्डिका । "इह रतिरिति षड् जुहोति प्रतिमन्त्रम्" ( कां०३ | कं०९) इति पारस्करगृह्ये षडाहुतिविधानात् षड़ भागाः क्रियन्ते। “आज्यं संस्कृः येह रतिरिति षड् जुहोति ” इति आज्यसंस्कारानन्तरं विधानात् आघाराज्यभागहोमात्पूर्वमयं होमः कर्कादिसंमतः ।
(२) 'इदमग्नये इति षट्सु त्यागा' इति हरिहरेणोक्तत्वात् तदनुसारेण अन त्यागाः प्रदर्शिताः। गदाधरेण तु " इह रतिरिति पशुदैवतम् उपसृजन्नित्युष्णगाग्नेयी" इति सर्वानुक्रमसूत्रे उक्तत्वात् ' चतसृषु इदं पशुभ्य इति त्यागाः । इयोः इदमग्नये इति त्यागौ” इत्युक्तम् ।
(३) “अथ वृषोत्सर्गो गोयज्ञेन व्याख्यात" इति वृषोत्सर्गकण्डिकायामुक्तेः “एतेनैव गोयज्ञो व्याख्यातः” इति पा० गृ० ३1८) कण्डिकायामुक्तेः तत्र च अग्न्यादीशानान्तदेवताभ्यो नवभ्यो होमविधानात् अत्रापि तदतिदेशेन पायसचरुणा नवाहुतिहोमो लभ्यते ।
| SR No. | 010150 |
| Book Title | Antya Karm Dipak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nityanandparvati |
| Publisher | Chaukhamba Sanskruti Pustakalaya |
| Publication Year | 1952 |
| Total Pages | 169 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Ritual_text, Ritual, Religion, & Vidhi |
| File Size | 11 MB |