Antya Karm Dipak

SR No.: 010150
Original Sutra Author: N/A
Author: Nityanandparvati
Publisher: Chaukhamba Sanskruti Pustakalaya
Publication Year: 1952
Total Pages: 169
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Ritual_text, Ritual, Religion, & Vidhi
File Size: 11 MB

Page 51

दशाहकृत्यम् । स्नात्वा अशक्तौ मार्जनं कृत्वा वा शुद्धे वाससी धारयित्वा मनसा सन्ध्यां कृत्वा बालपुस्सरं गृहं गच्छेत्(१) ।
दशस्वपि दिनेष्वयमेव विधिः । अङ्गसम्भूतिनरकाचूहस्तु पृथक्कार्यः । उत्तरोत्तरं च अञ्जलिवृद्धिस्तिलतोयपात्रवृद्धिश्च कर्तव्या । यथा द्वितीयदिने द्वावञ्जली, तृतीये ३, चतुर्थे ४, पञ्चमे ५, षष्ठे ६, सप्तमे ७, अष्टमे ८, नवमे ६, दशमे १० मिलिता: सर्वे पञ्चपञ्चाशद्भवन्ति । एवं तिलतोयपात्राण्यपि।
उक्तम् । विप्रो दशाहमासीत वैश्वदेवविवर्जितः। इति संवर्तवचनात् वैश्वदेवो निषिद्धः । अतो 'गोग्रासं दत्त्वा भोजनं चरेत्' इत्युक्तम् । (१) पूरकपिण्डप्रदानं च पूर्वाह्न एव कार्यम् ।
स्थण्डिले प्रेतभागं तु दद्यात् पूर्वाह्न एव तु ।
कृत्वा तु पिण्डसङ्कल्पं नामगोत्रेण सुन्दरि ॥ इति निर्णयसिन्धौ वाराहोक्तः । भविष्येओदनामिषसक्तूनां शाकमूलफलादिषु । प्रथमेऽहनि यद्दद्यात् तद्यादुत्तरेऽहनि ॥ गृहद्वारे श्मशाने वा तीथे देवगृहेऽपिवा। यत्राये दीयते पिण्डस्तत्र सर्व समाचरेत् ॥ इति ।
ब्राह्मशिरस्त्वाद्येन पिण्डेन प्रेतस्य क्रियते सदा । द्वितीयेन तु कर्णाक्षिनासिकाश्च समागताः॥ गलास्यभुजवक्षांसि तृतीयेन यथाक्रमम् । चतुर्थेन तु पिण्डेन नाभिहल्लिङ्गपायु च ॥ जानू जङ्घ च पादोरु पञ्चमेन तु सर्वदा । सर्वमर्माणि षष्ठेन सप्तमेन तु नाडयः॥ नखलोमान्यष्टमेन वीर्यन्तु नवमेन च । दशमेन तु पूर्णत्वं तृप्तता क्षुद्विपर्ययः ॥ इति ।
आशौचस्य हासेऽपि पिण्डा दशैव देयाः। ___ आशौचस्य च हासेऽपि पिण्डान्दद्याद्दशैव तु । इति शातातपोक्तेः।
सद्यःशौचे युगपद्देया अपि सर्वे पिण्डाः पृथक् पृथगेव देयाः, न तु सामायवत् तन्त्रेण । “शिरस्स्वाधेन पिण्डेनेत्यादिवचनैः दीयमानत्वविशिष्टापेक्षाबुद्धिजन्यदशत्वावच्छिन्नानामेव शरीरोत्पादकत्वात् । उत्तरीयादिविपर्यासे तु सर्वस्यास्य कर्मण आवृत्तिः । उत्तरीयशिलापात्रकर्तृद्रव्यविपर्यये । पूर्वदत्ताअलीन्दद्यात् पूर्वपिण्डांस्तथैव च ॥ इति गृह्यकारिकावचनात् । अन्ये तु पात्रैकत्वं न सहन्त ।
"नवान्यादाय भाण्डानि आरकं चरुकं तथा"
___ इति प्राचेतसोक्तः। समाचारोऽपि एवमेव दृश्यते। "पत्न्याः कर्तृत्वे रजोदर्शने च तदन्ते कुर्यात् । “शावाहिगुणमाविम्" इत्युक्तेः ।