________________
देहत्यागानन्तरकृत्यम् । १७ .. एते वस्त्रमुत्सार्य घतेन तिलतैलेन वाऽभ्यज्य तीर्थादन्यत्र स्नानोदके तीर्थान्यावाहयेत्
गयादीनि च तीर्थानि ये च पुण्याः शिलोच्चयाः । कुरुक्षेत्रं च गङ्गा च यमुना च सरिद्वरा ।। कौशिकी चन्द्रभागा च सर्वपापप्रणाशिनी । नन्दा भद्राऽवकाशा च गण्डकी सरयूस्तथा । भैरवं च वराहं च तीर्थ पिण्डारकं तथा । पृथिव्यां यानि तीर्थानि चत्वारः सागरास्तथा । प्रेतस्यास्य तिशुद्धयर्थमस्मिंस्तोये विशन्तु वै ।।
इति तीर्थान्यावाह्य धात्रीचूर्णलेपनपूर्वकं प्रेतं पुन: संस्नाप्य(१) वस्त्रखण्डेन प्रोन्छथ नूतनपट्टवस्त्रं परिधाप्य यज्ञोपवीतगोपीचन्दनतुलसीभूप्रदेशे शुचौ देशे पश्चाञ्चिन्यादिलक्षणे ॥ तत्रोत्तानं निपात्यैनं दक्षिणासिरसं, मुखे। . आज्यपूर्णा स्रुचं दद्यात् दक्षिणानां, नसि मुवम् ॥ इति छन्दोगपरिशिष्टे । । तत्र मुखादौ गादिपावन्यास अग्निमद्विषयः । वराहपुराणे-दक्षिणासिरसं कृत्वा सचैलं तु शवं तथा।
तीर्थस्यावाहनं कृत्वा सपनं तत्र कारयेत् ॥ (गयादीनि च तीर्थानि० इत्यादीनि अग्रे मूले द्रष्टव्यानि ।)
प्रेतस्यास्य विशुद्ध्यर्थमस्मिस्तोये विशन्तु वै । देवाश्चाग्निमुखाः सर्वे, गृहीत्वा तु हुताशनम् ॥
गृहीत्वा पाणिना चैव मात्रमेतमुदीरयेत् । "कृत्वा तु दुष्कृतं कर्म जानता वाप्यजानता ॥ मृत्युकालवशं प्राप्तं नरं पञ्चत्वमागतम् धर्माधर्मसमायुक्तं लोभमोहसमावृतम् ॥ दहेय सर्वगात्राणि दिव्यांल्लोकान् स गच्छतु" ।
एवमुक्त्वा ततः शीघ्रं कृत्वाचैवं प्रदक्षिणम् ॥ ज्वलमान तथा वह्नि शिरःस्थाने प्रदापयेत् ।
चतुर्वणेषु संस्थानमेवं भवति पुत्रिके ॥ इति । (१) छन्दोगपरिशिष्टे-दुर्बलं नापयित्वा तं शुद्धचैलाभिसंवृतम् ।
दक्षिणासिरसं भूमौ बहिष्मत्यां निवेशयेत् ॥ घृतेनाभ्यकमाप्लाव्य सुवस्त्रमुपवीतिनम् । चन्दनोक्षितसर्वाङ्ग सुमनोभिर्विभूषयेत् ॥ हिरण्यशकलान्यस्य विष्वा छिद्रेषु सप्तसु।
मुख्येष्वथ पिधायै निह रेयुः सुतादयः ॥ इति । मुख्येषु मुखभवेषु । सप्तसु छिद्रेषु चक्षुर्नासाकर्णमुखेषु। . .
३० दी०
