________________
अन्त्यकर्मदीपके
समानमस्तु वो मनो यथा नः सुमहासति ॥ सङ्गच्छध्वं संवदध्वं सं वो मनांसि जानताम् । देवा भागं यथा पूर्वे संजानाना उपासते । इति । (१) तत: पिण्डान् गन्धादिभिरभ्यर्च्य ( २ ) स्वधावाचनीयान् कुशान् न्युब्जपात्रोपरि स्थितान् गृहीत्वा पिण्डपश्चिमत: दक्षिणाग्रान् संस्थाय तेष्वपो निषिञ्चेत् । सव्येन भो ब्राह्मणा अस्मिन्सपिण्डीकरणश्राद्धे युष्मदनुज्ञया स्वधां वाचत्रिये इति पृच्छेत् । ततो वाच्यतामित्यनुज्ञातः अपसव्येन अह अमुकगोत्रेभ्यः पितुः पितृभ्योऽमुकशर्मभ्यो वसुस्वरूपेभ्यः ( अमुकगोत्राभ्यः मातुः श्वश्रूभ्योऽमुकदेवीभ्यो वसुस्वरूपाभ्य: ) सपिण्डी - करणश्राद्धे ब्राह्मणा मधुमधु स्वधोच्यताम् इति ब्राह्मणहस्ते जलं दद्यात् । अस्तु स्ववेत्युक्ते पिण्डे मोटकं दद्यात् । ततः अह अमुकगोत्रेभ्यः पितुः पितामहेभ्योऽमुकशर्मभ्यो रुद्रस्वरूपेभ्यः ( अमुकगोत्राभ्यः मातुर्बुद्धश्वश्रूभ्यो ऽमुकदेवीभ्यो रुद्रस्वरूपाभ्यः ) सपिण्डीक० इत्यादि पूर्ववत् । एवम् अद्येहामुक गोत्रेभ्यः पितुः प्रपितामहेभ्योऽमुकशर्मभ्यः आदित्यस्वरूपेभ्यः ( अमुकगोत्राभ्यो मातुर्बुद्धतरश्वश्रूभ्य आदित्यस्वरूपाभ्यः ) सपिण्डीक ० इत्यादि पूर्ववत् । न्युब्जम् अर्धपात्रमुत्तानं कृत्वा ( समाचारात्) दुग्वे नोर्ज - करणम् | ऊर्जं वहन्ती० इति दुग्धधारां दत्त्वा सव्येन दक्षिणासङ्कल्प:
८८
देयद्रव्यं सम्प्रोदय सम्पूज्य हस्ते कुशादिकमादाय ॐ विष्णुः ३ देशकालौ सङ्कीर्त्य पितुरमुकगोत्रपित्रादित्रयश्राद्धसम्बन्धिनां (मातु:, अमुकगोत्रश्वश्वादित्रयश्राद्धसम्बन्धिनां ) कालकामसंज्ञकानां विश्वेषां देवानां
( १ ) केचित् पिण्डयोजनानन्तरं पित्राद्युद्देशेन पुनः पिण्डदानादिकं कुर्वन्ति । तत्तुच्छम् । सपिण्डीकरणे सपिण्डीकृताद्युद्देशेन पिण्डदानादेः क्वापि गृह्ये स्मृतौ वाऽनुपलम्भेन तदुद्देशेन तत्र पिण्डदानाद्यनुष्ठाने प्रमाणाभावादित्यलम् ।
( २ ) अत्र “स्वधावाचनीयान् सपवित्रान् कुशानास्तीर्य” इति यत्कात्यायनेनोक्तं तत्र सपवित्रानित्यस्य साग्रानित्यर्थं इति कर्कः । “सर्वान् संखवान् प्रथमं पात्रे समवनौय” इत्यत्र ब्राह्मणहस्तदत्त पवित्राणां समवनयनस्य न्युब्जपात्रोपरि स्थापनस्य च अनुपदेशेन अत्र तत्पवित्रसहितानां कुशानां पिण्डसमीपे आस्तरणस्याप्राप्तत्वात् । न्युब्ज पात्रोपरि स्थित पवित्राण्यत्र पवित्रैः सह समानीय पिण्डानां पश्चिमतो दक्षिणाप्राणि निधायेति हेमाद्रिः । एतच्च तत्रत्यपुराणाश्रितं बोध्यम् ।