________________
११४ ]
[ તવધિનીવિતવિભૂષિત विधमेव, सामान्य परम् अपरं परापरं चेति त्रिविधम् , विशेषा साधनताशानजन्ययत्तत्य निवृत्तलक्षणम्, शरीरे प्राणलञ्चारकीरणयतत्वं जीवनयोनियतस्य लक्षणम् । आधपतनाऽसमवायिकारणत्वं गुरुत्वस्य लक्षणम् । आधस्यन्दनाऽसमाथिकारण द्रवत्वस्य लक्ष
म् । चूणादिपिण्डीमावहतुणत्वं स्नेहस्य लक्षणम् । वेग-स्थितिस्थापकसावनान्यतमत्वं संस्कारस्य लक्षणम्, तत्र सूर्तमभिवृत्तिसंस्कारत्व वेगस्थ लक्षा, क्षितिमात्रवृत्तिसंस्कार स्थितिस्थापकस्य लक्षणम्, अनुभवजन्यत्वे सति स्मृतिजनकत्वं सावनाय लक्षणम् । विहितक्रियाजल्यो सति सुखसाधनत्वं धर्मस्य लक्षणम् । निषिद्ध. कियाजन्प्रत्ले सति दुःखसाधनयमधर्मस्य लक्षणम् । श्रोग्राह्यगुणत्वं सदस्य लक्षणम् । ___ कति-संयो-विभागोभयाऽससवाथिकारणत्वम् ,द्रव्यगुणभिन्नत्वे सति सामान्यवर, कर्मपजातिमर वा कर्मणो लक्षणम् , कर्मत्वजातिस्तु चलति सञ्छतीत्यादिप्रत्यक्षसिद्धा । उक्षेपणादीति- 'उत्क्षेपणा- - ऽवक्षेपणा-ऽऽकुञ्चन-प्रसारण-गमनानि' इति पञ्चविधं कर्म, 'श्रमणरचन--पन्दनोज्वलन-
तिगमनानि' इति तु मनान्तर्गतान्यति पञ्चविध कर्माधिककर्मन्यवच्छेदक एकारः। तत्र प्रदेशसंयोगानु कूलं कर्म उत्क्षेपणम् , अधोदेशसंयोगानुकूलं कर्म अवक्षेपणम् , अवयवानां परस्परसनिक देशसिंयोगानुकूलं कर्म आकुश्चनम् , अवयवानां विदेशसिंयोगानु कर्म प्रसारणम् , अनियत. તિવેરાયોપાનુ નામનચેવમુક્ષેપળાનાં પામવસેય!
सामान्यमिति-नित्यत्वे सत्यने कसमवेतत्व सामान्यस्य लक्षणम् , अनुगतबुद्धिनियामकतया कार्य-कारणमायावादकतया शब्दप्रवृत्ति निमित्ततया च सामान्यस्य सिद्धिर्भवति । परमिति-तचे सामान्य '५५सामाग्मपरसामान्य ५६ऽपरसामान्यं च' इति विविधम् , परत्याधिकदेवृत्तिन्वम् , सर्भजात्यपेक्षयाऽधिकदेशवृत्तित्वात् सत्ता आतिः परसामान्यम् , न्यूनदेशत्तिलपरत्वम्, सर्वत्यिपेक्षया
