________________
तस्माच्छिल्पविदा कार्य कार्यनिर्माणहेतवे । द्वयश्चतुष्कमथवा गेहानामष्टकं तु वा ॥ ३ ॥ कल्पयेच्छिल्पशास्त्रज्ञो द्वादशं वाऽथ पोडश । पूर्वद्वारतलप्रान्ते देहल्याः पार्श्वयोरपि ॥ ४ ॥ प्रथमावरणोल्लामिचत्वरेषु च मध्यमे । द्वितीयावरणष्वेवं शालासु विविधासु च ॥ ५ ॥
साधारणमानवसदनेषु, भवनेषु, हयेषु वा एकस्मिन्गृहोत्तम तादृशान्तर्भवनद्वयमवश्यं कार्यम । न तब्यूनतेति भावः । ततो यथाविभवमन्तर्भवनानां चतुष्कं वाऽष्टकं द्वादशकं पोडशकं वा स्थापयेदिति विकल्पः । ग्रन्थान्तरेष्वेतादृशान्तर्भवनानां पटकदशकचतुर्दशकषोडशफाधिकानामपि अन्तर्भवनकलनानां निर्माणस्याप्युक्तत्वादौचित्याय तन्नेह प्रपञ्चयतेऽस्माभिः ॥
तस्मादेतादृशान्तर्भवनानि पूर्वनिर्दिष्टगृहोत्तमेषु कस्मिन्या स्थाने स्थाप्यानीत्या मानायां तदाह - पूर्वद्वारतलप्रान्त इत्यादिना। सर्वेषां मानवभव नानां गृहादीनाञ्च मुख्यद्वारं नगरलक्षणोक्तशैल्या यत्र कुत्र मा स्थले स्थापितमपि तस्य प्रथमद्वारम्य पूर्ववेदिकायाः पार्श्वद्वये कचिदेकस्मिन् भागे, तथा देहल्यां पार्श्वद्वये, ततः प्रथमावरणाख्यकल्पनविशेषभागचतुष्के चत्वरसमीपाङ्गणतलेषु शालाकोणेषु द्वितीयावरणकल्पनभागेषु सर्वत्र