Page Text
________________
___दशवैकालिके तृतीयाध्ययनम्।
१११ श्रात्मा येषां तेषाम् । किं । विप्रमुक्तानां विविधमनेकप्रकारैः प्रकर्षेण संसारान्मुक्तानाम् । पुनः किं । तायिनाम् । त्रायन्ते आत्मानं परमुनयं च ये ते त्रातारस्तेषाम् । आत्मानं प्रत्येकबुद्धाः, परं तीर्थकराः, उन्नयं स्थविराः, तेषामिदं वदयमाणलदणमनाचीर्णमनाचरितमकल्पम् । केषामित्याह । निम्रन्थानां साधूनाम् । किंविशिष्टानाम् । महर्षीणां महतां यतीनाम् ॥ १॥ . (टीका) व्याख्यातं श्रामण्यपूर्वकाध्ययनमिदानी हुलकाचारकथाख्यमारज्यते।अस्य चायमजिसंबन्धः। श्हानन्तराध्ययने धर्मान्युपगमे सति माजूदनिनवप्रवजितस्याधृतेः संमोह इत्यतो धृतिमता जवितव्यमित्युक्तम्। इह तु साधृतिराचारे कार्या नत्वनाचारे।अयमेवात्मसंयमोपाय इत्येतच्यते। उक्तं च॥ तस्यात्मा संयतो यो हि, सदाचारे रतः सदा ॥ स एव धृतिमान् धर्मस्तस्यैव च जिनोदितः ॥ इत्यनेनानिसंबन्धेनायातस्यास्याध्ययनस्य चत्वार्यनुयोगहाराणि पूर्ववत्। नामनिष्पन्ने निदेपे कुखकाचारकथेति नाम । तत्र कुद्धकस्येति निदेपः कार्यः।आचारस्य कथायाश्च महदपेदया च कुक्षकमित्यतश्चित्रन्यायप्रदर्शनार्थमपेक्षणीयमेव । महदनिधित्सुराह । नामं उवणा दविए, खेत्ते काले पहाणपश्नावे ॥ एएसि महंताणं, पडिवरके खुन्या होंति ॥१॥व्याख्या॥नाममहन्महदिति नाम । स्थापनामहन्महाव्यमहानचित्तमहास्कन्दः। देवमहबोकालोकाकाशम् । कालमहानतीतादिनेदः संपूर्णः कालः। प्रधानमह त्रिविधम्। सचित्ताचितमिश्रनेदात्।सचित्तं त्रिविधम् । द्विपदचतुष्पदापदन्नेदात् । तत्र छिपदानां तीर्थकरः प्रधानः । चतुष्पदानां हस्ती । अपदानां पनसः । अचित्तानां वैसूर्यरत्नम् । मिश्राणां तीर्थकर एव वैडूर्यादिविनूषितः प्रधानः । इत्यत एव चैतेषां महत्त्वमिति प्रतीत्य महदापेदिकम् । तद्यथा आमलकं प्रतीत्य विध्वं महत्, विट्वं प्रतीत्य कपित्रमित्यादि । नावमह त्रिविधं प्राधान्यतः कालत आश्रयतश्चेति । प्राधान्यतः दायिको महान्मुक्तिहेतुत्वेन तस्यैव प्रधानत्वात् । कालतः पारिणामिकः । जीवत्वाजीवत्वपरिणामस्यानाद्यपर्यवसितत्वान्न कदाचिजीवा अजीवतया परिणमन्ते अजीवाश्च जीवतयेति । आश्रयतस्त्वौदायिकः। प्रनूतसंसारिसत्त्वाश्रयत्वात्संसारिणामेवासौ विद्यत इति एतेषामनन्तरोदितानां महतां प्रतिपदे कुल्लकानि नवन्ति । अनिधेयवसिङ्गवचनानि जवन्तीति न्यायात् यथार्थ कुबकलिङ्गवचन मिति । तत्र नामस्थापने कुले । अव्यदक्षकः परमाणुः । अव्यं चासौ तुझकश्चेति । देवकुल्लक आकाशप्रदेशः। कालकुलकः समयः। प्रधानकुद्धकं त्रिविधम् । सचित्ता चित्तमिश्रन्नेदात् । सचित्तं त्रिविधम् । छिपदचतुष्पदापदन्नेदात् । छिपदेषु कुखकाः प्रधानाचानु
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |