________________
IG राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा. महापरिग्रहा इत्यर्थः । वधन्तीति वधकाः प्राण्युपमर्दकर्तारः । जर ते वि नाम पुतित्ति | यदीति पराज्युपगमसंसूचकः । त इति याज्ञिकाः । अपिः संजावने । नाम इति निपातो वाक्यालंकारार्थः । ये जितेन्द्रियादिदोषडुष्टा यज्ञयाजिनो वर्तन्ते । यदि ते नाम पूज्यन्ते । तर्ह्यग्निरपि नवेच्छीतः । न च कदाचिदप्यसौ शीतो जवति । तथा वियदिन्दीवरत्रजोऽपि वान्ध्येयोरस्थलशोनामादधीरन् । न चैतद्भवति । यथैवमादिरत्यन्तोऽनावस्तथेदमपीति मन्यतेऽथापि कालदौर्गुण्येन कथंचिदविवेकिना जनेन पूज्यन्ते । तथापि तेषां न मङ्गलत्वसंप्रसिद्धिरप्रेक्षावतामतडूपेsपि वस्तुनि तडूपाध्यारोपेण प्रवृत्तेस्तथा कलङ्कवियामेव प्रवृत्तिर्वस्तुनस्तद्वत् गमयत्यतथाभूते वस्तुनि तद्दुद्ध्या तेषामप्रवृत्तेः । सुविशुद्धबुद्धयश्च दैत्यामरेन्द्रादयस्ते चाहिंसा दिलक्षणं धर्ममेव पूजयन्ति न यज्ञयाजिनस्तस्मादै त्यामरेन्द्रा दिपूजितत्वाद्धर्म marrष्टं मङ्गलं न याज्ञिका इति स्थितम् । हे वित्तीणं ति । एष हेतु द्विजक्त्योः । पमिहोत्ति । विपक्षप्रतिषेधः । विपदशब्द इहानुक्तोऽपि प्रकरणाज्ज्ञातव्य इति गाथार्थः । एवं हेतुतयोर्विपदप्रतिषेधो दर्शितः । सांप्रतं दृष्टान्तविपक्षप्रतिषेधं दर्शयन्नाह ॥ बुझाईवयारे, पूयावाणं जिपान सप्तानं ॥ दिते पकिसे हो, बडो एसो अवयवो ॥ १५० ॥ व्याख्या || बुद्धादय श्रादिशब्दात्का पिलादिपरिग्रहः उपचार इति । सुपां सुपो जवन्तीति न्यायादुपचारेण । किंचिदतीन्द्रियं कथयन्तीति कृत्वा न वस्तुस्थित्या पूजायाः स्थानं पूजास्थानम् | जिनास्तु सद्भावं परमार्थमधिकृत्येति वाक्यशेषः । सर्वज्ञत्वाद्यसाधारणगुणयुक्तत्वादिति भावना । दृष्टान्तप्रतिषेध इति विपदशब्दलोपाद् दृष्टान्तविपदप्रतिषेधः । किम् । षष्ठ एषोऽवयवः । तुर्विशेषणार्थः । किं विशिनष्टि । सर्वोऽप्ययमनन्तरोदितः प्रतिज्ञादिविपक्षप्रतिषेधः पञ्चप्रकारोऽप्येक एवेति गाथार्थः । षष्ठमवयवमनिधायेदानीं सप्तमं दृष्टान्तनामानमनिधातुकाम याह ॥ श्ररहंतमग्गगामी, दिहंतो साहुणो वि समचित्ता ॥ पागरएसु गिट्टीसु, एसंते अवहमाणा उ ॥ १५१ ॥ व्याख्या ॥ पूजामईतीत्यर्हन्तः । न रुहन्तीति वारुहन्तः । किम् । दृष्टान्त इति संबन्धः । तथा मार्गगामिन इति । प्रक्रमात्तडुपदिष्टेन मार्गेण गन्तुं शीलं येषां त एव गृह्यन्ते । केच त इत्यत आह । साधवः । साधयति सम्यग्दर्शनादियोगैरपवर्गमिति साधवः तेऽपि दृष्टान्त इति योगः । किंभूताः सम-चित्ता रागद्वेषरहित चित्ता इत्यर्थः । किमिति तेऽपि दृष्टान्त इति । अहिंसा दिगुण्युक्तत्वात् । आह च । पाकरतेष्वात्मार्थमेव पाकसक्तेषु गृहेष्वगारेष्वेषन्ते गवेषयन्ति पिएकपातमित्यध्याहारः । किं कुर्वाणा इत्यत आह । श्रवहमाणा । न घ्नन्तोऽनन्तः । तु-रवधारणार्थः । ततश्चाघ्नन्त एव आरम्नाकरणेन पीडामकुर्वाणा इत्यर्थः । एवं ि