________________
६७३
दशवैकालिके दितीया चूलिका । (थप्पा के०) श्रात्मा एटले पोतानो आत्मा (पडिसोअमेव के०) प्रतिस्रोत एव एटले विषय प्रवाह जे तरफ चाल्यो बे.तेथी उलटोज ( दायहो के) दातव्यः एटले देवो. अर्थात् संयमानिमुख करवो. ॥२॥
(दीपिका.) एतद्धि प्रतिज्ञासूत्रम् । इह चाध्ययने चर्यागुणा अनिधेयास्तस्य प्रवृत्ती मूलपादनूतमिदमाह। एवं विधेन साधुना आत्मा जीवःप्रतिस्रोतएव पुरपाकरणीयमप्पपाकृत्य विषयादिसंयमलयानिमुखमेव दातव्यः प्रवर्तितव्यः।न दुचरितान्युदाहरणीकृत्य असन्मार्गप्रवणं चेतोऽपि कर्त्तव्यम् । अपि त्वागमैकप्रवणेनैव नवितव्यम् । किं साधुना । नवितुकामेन संसारसमुअपरिहारेण मुक्ततया नवितुकामेन । किंतूतेन साधुना। प्रतिस्रोतोलब्धलक्षण अव्यतस्तस्यामेव नद्यां कथंचित् देवतासांनिध्यात्प्र. तीपस्रोतःप्राप्तलक्षण । जावतस्तु विषया दिवैपरीत्यात् कथंचित् प्राप्तसंयमलक्षण । क्क सति । बहुजने तथा विधादच्यासात् प्रजूतलोकेऽनुस्रोतःप्रस्थिते सति नदीपूरप्रवाहपतितकाष्ठवत्। विषयकुमार्गअव्यक्रियानुकूल्येन प्रवृत्ते सति तथाप्रस्थानेनोदधिगामिनि सति ॥२॥
(टीका.) एतकि प्रतिज्ञासूत्रम् । इह चाध्ययने चर्यागुणा अनिधेयास्तत्प्रवृत्ती मूलपादनूतमिदमाहाश्रणुसोश त्ति सूत्रम्। अस्य व्याख्या । अनुस्रोतःप्रस्थिते नदीपूरप्रवाहपतितकाष्ठवद् विषयकुमार्गअव्य क्रियानुकूट्येन प्रवृत्ते बहुजने तथा विधाच्यासात् प्रजूतलोके तथा प्रस्थानेनोदधिगामिनि । किमित्याह । प्रतिस्रोतोलब्धलक्ष्येण। अव्यतस्तस्यामेव नद्यां कथंचिदेवतानियोगात्प्रतीपस्रोतःप्राप्तलयेण । नावतस्तु विषयादिवैपरीत्यात्कथंचिदवाप्तसंयमलयेण प्रतिस्रोत एव पुरपाकरणीयमप्यपाकृत्य विषयादिसंयमलक्ष्यानिमुखमेवात्मा जीवो दातव्यः प्रवर्त्तयितव्यो नवितुकामेन संसारसमुअपरिहारेण मुक्ततया जवितुकामेन साधुना । न कुछजनाचरितान्युदाहरणीकृत्यासन्मार्गप्रवणं चेतोऽपि कर्त्तव्यम्। श्रपित्वागमैकप्रवणेनैव नवितव्यमिति । उक्तं च। निमित्तमासाद्य यदेव किंचन, स्वधर्ममार्ग विसृजन्ति वालिशाः ॥ तपःश्रुतज्ञानधनास्तु साधवो न यान्ति कृले परमेऽपि विक्रियाम् ॥१॥ ॥ तथा कपालमादाय विषमवाससा, वरं हिषश्मसमृघिरी दिता ॥ विहाय लजां न तु धर्मवैशसे, सुरेन्छसार्थेऽपि समाहितं मनः॥२॥ तथा ॥ पापं समाचरति वीतघृणो जघन्यः, प्राप्यापदं सघृण एव विमध्यबुद्धिः ॥ प्राणात्ययेऽपि न तु साधुजनः खवृत्तं, वेलां समुख श्व लयितुं समर्थः ॥३॥ इत्यलं प्रसङ्गेनेति सूत्रार्थः॥२॥ .