Page Text
________________
६४२ राय धनपतसिंघ बदाडुरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) - मा. संजमतवे, वेच्यावच्चे अ जाणजोगे अ ॥ जो रमई नो रमई, श्रसंजमम्मि सो वच्चई सिद्धिं ॥ ३३ ॥ व्याख्या || स्वाध्याये वाचनादौ संयमे पृथिवीकायसंयमादौ तपसि अनशनादौ वैयावृत्त्ये चाचार्यादिविषये ध्यानयोगे च धर्मध्यानादौ यो रमते स्वाध्यायादिषु सक्त ते । तथा न रमते न सक्त यास्तेऽसंयमे प्राणातिपातादौ । सव्रजति सिद्धिं गच्छति मोक्षम् ॥ इह च संयमतपोग्रहणे सति स्वाध्यायादिग्रहणं प्राधान्यख्यापनार्थमिति गाथार्थः ॥ उपसंहरन्नाह ॥ तम्हा धम्मे रश्का - रगाणि श्ररकारगाणि हम्मे ॥ गणापि ताणि जाणे, जाई जपियाई श्रप्रयणे ॥३४॥ व्याख्या ॥ तस्माद्धर्मे चारित्ररूपे रतिकारकाणि रतिजनकानि । रतिकारकाणि चारतिजकान चाधर्मे संयमे स्थानानि तानि वक्ष्यमाणानि जानीयात् । यानि जणितानि प्र तिपादितानि इहाध्ययने प्रक्रान्त इति गाथार्थः ॥ उक्तो नाम निष्पन्नो निदेपः । सांप्रतं सूत्रालापक निष्पन्नस्यावसर इत्यादि पूर्ववत्तावद्यावत्सूत्रानुगमेऽस्स्वलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयम् । तच्चेदम् । इह खलु जो इत्यादि । श्रस्य व्याख्या । इद खलु प्रत्र जितेन । इहेति जिनप्रवचने । खलुशब्दोऽवधारणे । स च निन्नक्रम इति दर्श यिष्यामः । जो इत्यामन्त्रणे । प्रव्रजितेन साधुना । किंविशिष्टेनेत्याह । उत्पन्न दुःखेन संजातशीता दिशारीरस्त्री निषद्यादिमानस डुःखेन । संयमे व्यावर्णितस्वरूपे र तिसमापन्न चित्तेन उद्वेगगतानिप्रायेण । संयम निर्विसनावेनेत्यर्थः । स एव विशेष्यते । श्रवधानोत्प्रेक्षिणा । श्रवधानंमपसरणं संयमात्प्राबल्येन प्रेक्षितुं शीलं यस्य स तथाविधस्तेन उत्प्रव्रजितुकामेनेति भावः । अनवधा वितेनैवानुत्प्रत्र जितेनैवामूनि वक्ष्यमाणलक्षणान्यष्टादश स्थानानि सम्यग्र जावसारं संप्रत्युपेदितव्यानि सुष्वालोचनीया नि जवन्तीति योगः । श्रवधावितस्य तु प्रत्युपेक्षणं प्रायोऽनर्थक मिति । तान्येव विशेष्यन्ते । हयरश्मि गजाङ्कुशपोतपताकानूतानि । अश्वख लिनगजाङ्कुशबोधिस्थ सितपटतुल्यानि । एतडुक्तं नवति । यथा हयादीनामुन्मार्गप्रवृत्तिकामानां रश्म्यादयो नियमन हे तवस्तथैतान्यपि संयमान्मार्ग प्रवृत्तिकामानां जावसत्त्वानामिति । यतश्चैवमतः सम्यक् संप्रत्युपेदितव्यानि वन्ति । खलुशब्दावधारणयोगात्सम्यगेव संप्रत्युपेक्षितव्यान्येवेत्यर्थः ।
तं जहा ॥ हं जो इस्समाई डुप्पजीवी ॥२॥ लदुसगा गिदी कामजोगा ॥ २ ॥ को सायबदुला मगुस्सा ॥३॥ इमे मे दुरके न चिरकालोवठाई नविस्सई ॥ ४ ॥ उमजणपुरकारे ॥ ५ ॥ वंतस्स य पडियायां ॥ ६ ॥ अदरगश्वासोवसंपया ॥ ७ ॥ दुल्लदे खलु नो गिदी धम्मे गिहिवासमने
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |