Page Text
________________
६४० राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३)- मा. कदाचित्कर्मवशात्कर्मबलाच्च सीदेत्ततस्तस्य निकोः स्थिरीकरणं कर्त्तव्यम् । तदर्थं चूडाइयं कथ्यते । इह खलु जोः प्रत्रजितेन साधुना । इह खलु प्रवचने निश्चयेन जो इति श्रामन्त्रणे । श्रमूनि वक्ष्यमाणानि अष्टादश स्थानानि सम्यक् प्रकारेण संप्रत्युपेदितव्यानि सुष्ठु आलोचनीयानि जवन्तीत्युक्तिः । किंनूतान्यष्टादश स्था नानि । दयरश्मिगजाङ्कुशपोतपताकाभूतानि । श्रश्वख लिनगजाङ्कुशवो हिच सितपटतुल्यानि । अयं परमार्थः । यथा हयादीनामुन्मार्गप्रवृत्तिं वाञ्छतां रश्म्यादयो नियमनहेतवस्तथैतान्यपि संयमान्मार्गप्रवृत्तिं वाञ्छतां जव्यजीवानामपि नियमनहेतवः । यतश्चैवमतः सम्यक् प्रत्युपेदितव्यानि जवन्ति । किंनूतेन साधुना । उत्पन्न दुःखेन संजातशीता दिशारीरस्त्री निषद्यादिमानसडुः खेन । पुनः किंभूतेन । संयमे पूर्ववर्णितस्वरूपे अरतिसमापन्न चित्तेन उद्वेगगतानिप्रयेण संयमान्निर्वि सज्ञावेन इत्यर्थः । पुनः किंनूतेन । श्रवधानोत्प्रेक्षिणा । अवधानमपसरणं संयमाप्राबल्येन प्रेदितुं शीलं यस्य स तेन अवधानोत्प्रेदिणा उत्प्रत्रजितुकामेनेत्यर्थः । पुनः किंभूतेन । नवधावितेनैव अनुस्प्रय जितेनैव ॥
(टीका.) नौघडे वारज्येते । अनयोश्चायम निसंबन्धः । इहानन्तराध्ययने निकुगुणयुक्त एव निरुक्तः । स चैवंभूतोऽपि कदाचित् कर्मपरतन्त्रत्वात् कर्मणश्च बलवत्त्वात्सीदेदत एतत्स्थरीकरणं कर्त्तव्यमिति तदर्थाधिकारवच्चूडाइयम निधीयते । तत्र चूडाशब्दार्थमेवा निधातुकाम याह || दवे खेत्ते काले, जावम्मि अ चूलिश्राय निरके - वो ॥ तं पुण उत्तरतंतं, सुगहिरं तु संगहणी ॥ २६ ॥ व्याख्या ॥ नामस्थापने कुमत्वादनादृत्याह । द्रव्ये देत्रे काले नावे च द्रव्यादिविषयश्चडाया निदेपो न्यास इति । तत्पुनश्श्रूडाद्वयमुत्तरतन्त्रमुत्तरसूत्रम् । दशवैका लिकस्याचारपञ्चचूडावत् । एतच्चोत्तरतन्त्रं श्रुतगृहीतार्थमेव । दशवैकालिकाख्यश्रुतेन गृहीतोऽर्थोऽस्येति विग्रहः ।
-
पार्थमिदम् । नेत्याह । संग्रहणी तक्तानुक्तार्थसंदेप इति गाथार्थः ॥ द्रव्यचूडा दिव्या चिख्यासयाह ॥ दधे सच्चित्ताई, कुक्कुडचूडामणी मऊराइ ॥ खेत्तं मि लोग निकुड - मंदरचूडा का कूडाइ ॥ २७ ॥ व्याख्या ॥ द्रव्य इति । द्रव्यचूडा गमनोश्रागमज्ञशरीरेतरादिव्यतिरिक्ता त्रिविधा सचित्ताया । सचित्ता चित्ता मिश्रा च । यथासंख्यमाह । कुक्कुटचूडा सचित्ता । मणिचूडा चित्ता । मयूर - शिखा मिश्रा | क्षेत्र इति । त्रचूडा लोक निष्कुटा उपरिवर्तिनः । मन्दरचूडा व पाएमुकम्बला । चूडादयश्च तदन्यपर्वतानां देवप्राधान्यात् । श्रादिशब्दादधोलोक - स्य सीमन्तकः । तिर्यग् लोकस्य मन्दर ऊर्ध्वलोकस्येषत्प्राग्नार इति गायार्थः ॥
1:
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |