________________
दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् ।
३१
;;
जिनधर्मः । विनयमूलः । उक्तं च "|| मूलाज खंधप्पनवो मस्स ॥ इत्यादि यतः "विए सासणे मूलं, विएर्ड निवाण साहगो ॥ विण्याज विप्पमुक्कस्त, कर्ज धम्मो कर्ज तव ॥ १ ॥ विया नाणं नापाउ, दंसणं दंसणा चरणं ॥ चरणेहिंतो मुरको, मुरके सुरकं णावाहं ॥ २ ॥ " उक्तो विनय इदानीं वैयावृत्त्यम् । तत्र व्यावृत्तनावो वैयावृत्त्यमिति । उक्तं च ॥ वेावच्चं वाव नावो इह धम्मसाणिमित्तं ॥ सादियाविहिणा, संपायणमेस जावचो ॥ यरिा उवनाए, थेर तबस्सी गिलाणसे हाणं ॥ साहम्मियकुलगणसं -घसंगयं तमिह कायहं ॥ " त यरि पंचविहो । तं जहा पवावायरि दिवारिय सुत्तस्स उद्देसणायरि सुत्तस्य समुद्देस्सणायरिर्ज वायणाय रिउत्ति | वनाया पसिद्धा चेव । थेरो नाम जो गछस्स संचितिं करे । जाइसुपरियायासु वा थेरो । तवस्सी नाम जो उग्गतवचरणरई । गिलाणो नाम रोगानिनू । सिकागो पाम जो हुणा पव | साहम्मि णाम एगो पवयार्ड ए लिंगर्ड, एगो लिंग ए पarud, एगो लिंग वि पवयार्ड वि, एगो ए लिंग ण पवया । गणसंघा पसिद्धा चेव । इदानीं सना | सो पंचविहो वायणा पुत्रणा परिश्रणा अणुप्पेहा धम्मका । वाया नाम सिस्सस्स अावणं । पुत्रणा सुत्तस्स स्स वा हवई । परिणा नाम परिश्रांति वा अस्सां ति वा गुणणं ति एगट्टा । णुप्पेहा नाम जो मासा परि णो वायाए । धम्मकहा णाम जो अहिंसा लरकणं सवसुणी धम्मं अणुगं वा कहे । एसा धम्मका । गतः स्वाध्यायः । इदानीं ध्यानमुच्यते । तत्पुनरार्ता दिनेदाच्चतुर्विधम् । तद्यथा । श्रार्तध्यानं रौद्रध्यानं धर्मध्यानं शुक्लध्यानं चेति । तत्र “| राज्योपजोग शयनासनवाहनेपु, स्त्री गन्धमाल्यमणिरलविभूषणेषु ॥ इवानिलापमतिमात्रमुपैति मोहाद्, ध्यानं तदार्तमिति तत्प्रवदन्ति तज्ज्ञाः ॥ १ ॥ संवेदनैर्दहननञ्जनमारणैश्च वन्धप्रहारदमनैश्च निकृन्तनैश्च ॥ यो याति रागमुपयाति च नानुकम्पां, ध्यानं तु रौद्रमिति तत्प्रवदन्ति तज्ज्ञाः ॥ २ ॥ सूत्रार्थसाधनमहाव्रतधारणेषु, बन्धप्रमोक्षगमनागमहेतु चिन्ता ॥ पञ्चेन्द्रियव्युपरम दया च नूते, ध्यानं तु धर्ममिति तत्प्रवदन्ति तज्ज्ञाः ॥ ३ ॥ यस्येन्द्रियाणि विषयेषु पराङ्मुखानि, संकल्पकल्पन विकल्पविकारदोपैः ॥ योगेः सदा त्रिनिरहो निवृतान्तरात्मा. ध्यानोत्तमं प्रवरशुक्लमिदं वदन्ति ॥ ४ ॥ यातें तिर्यगितिस्तथा गतिरधों ध्यानं रोडे सदा, धमें देवगतिः शुभं वत फलं शुक्ते तु जन्मयः ॥ तन्माष्ट्याधिरुगन्तके हितकरे संसार निर्वाहके, ध्याने शुक्लतरे रजः प्रसवने कुर्यात्प्रयतं बुधः ॥ ५ ॥ इति । उक्तं च समासतो ध्यानं विस्तरतस्तु ध्यानशतकादवनेचमिति । सांप्रतं व्युत्सर्गः । स च द्विधा । व्यतो जावतश्च । द्रव्यतश्चतुर्था । गणशरीरोपध्याहारनेदात् ।
तु