Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

SR No.: 010035
Original Sutra Author: Samaysundar, Haribhadrasuri
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
Publication Year: 1900
Total Pages: 771
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size: 60 MB

Page 428

दशवैकालिके षष्ठमध्ययनम्।. ४३१. गाच्येतरप्रकारानतिज्ञः । वाग्गतं बहुविधमुत्सर्गादिलेदजिन्नमजानानः यद्यपि न . नाषते किंचित्। मौनेनैवास्ते नचैव वाग्गुप्ततां प्राप्तः। तथाप्यसौ अवाग्गुप्त एवेति गाथा-) .. यः॥॥ व्यतिरेकमाह ॥ वयणविनत्तीकुसलो, वर्षगयं बहुविहं वियाणंतो॥ दिवसं पि)) नासमाणो,तहा वि वश्युत्तयं पत्तो ॥५॥व्याख्या॥ वचनविनक्तिकुशलो वाच्येतरप्रकारानिज्ञः वाग्गतमुत्सर्गादिनेदनिन्नं विजानन् दिवसमपिजाषमाणः सिद्धान्तविधिना तयापि वाग्गुप्ततां प्राप्तः । वाग्गुप्त एवासाविति गाथार्थः ॥ ॥ सांप्रतं वचनविनक्तिकुश बस्यौघतो वचन विधिमाह॥पुवं बुद्धीए पेहित्ता, पछावयमुयाहरे ॥ श्रचकुव नेतारं बुझिमन्नेजते गिरा॥५॥व्याख्या॥पूर्वप्रथमेव वचनोच्चारणकाले बुट्या प्रेक्ष्य वाच्यम्। दृष्ट्वा पश्चाद्वाक्यमुदाहरेत् । अर्थापत्त्यापि कस्यचिदपीडाकरमित्यर्थः । दृष्टान्तमाह । श्रचक्कुष्मानिवान्ध श्व नेतारमाकर्षकं बुद्धिमन्वेतु गीर्बुध्यनुसारेण वाक्प्रवर्ततामिति : श्लोकार्थः ॥ ॥ उक्तो नाम निष्पन्नो निक्षेपः। सांप्रतं सूत्रालापकनिष्पन्नस्यावसर ; इत्यादिचर्चः पूर्ववत्तावद्यावत्सूत्रानुगमेऽस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयम् । तच्चेदं चउन्हं सूत्रम्। चतसृणां खलु नाषाणां । खबुशब्दोऽवधारणे। चतसृणामेव । नातोऽन्या नाषा विद्यत इति । नाषाणां सत्यादीनां परिसंख्याय सर्वैः प्रकारैत्विा। स्वरूपमिति वाक्यशेषः । प्रज्ञावान् प्राझो बुद्धिमान् साधुः। किमित्याह । छान्यां सत्यासत्यामृषाच्याम् । तुरवधारणे । छान्यामेवान्यां विनयं शुप्रयोगं । विनीयतेऽनेन कर्मेति कृत्वा शिदेत जानीयात् । असत्यासत्यामृषे न जाषेत सर्वशः सर्वैः प्रकारैरिति सूत्रार्थः॥१॥
जा अ सच्चा अवत्तवा, सच्चामोसा अ जा मुसा॥
जा अ बुझेहिं नाश्ना, न तं नासिङ पन्नवं ॥२॥ : (अवचूरिः ) या च सत्या परमवक्तव्या सावद्यत्वेनामुत्र स्थिता पवीति कौशिकनाषावत् । सत्यामृषा चात्र नगरे दश दारका जाता इति प्रति या बुबैरनाची+ असत्यामृषा आमन्त्रण्याशापन्यादिका न तां नाषेत प्रज्ञावान् ॥२॥ नई (अर्थ.) ( जा च के ) या च एटले जे (सच्चा के०) सत्या एटले सत्य एवी प.. हांग नाषा सावध होवाथी (अवत्तवा के.) अवक्तव्या एटले बोलवा लायक नथी.
जा श्र के०) या च एटले जे ( सच्चामोसा के०) सत्यामृषा एटले सत्यामृषा एवी पाषा (अ के०) च एटले तथा (मुसा के) मृषा एटले असत्यनाषा ए वन्ने भाषा सर्वथा बोलवा योग्य नथी, (थ के) च एटले तथा (जा के) या ए....