________________
기
न
उ
दशवैकालिके चतुर्थाध्ययनम् ।
१८
(अर्थः) हवे बीजुं मृषावाद विरमणरूप महाव्रत कहे बे. ( अह के० ) अथ एटले हवे पढ़ी (जंते के० ) हे जदंत, गुरो ! (अवरे के० ) अपरे एटले अनेरा (च्चे के०) द्वितीये एटले बीजा (महाए के०) महात्रते एटले महाव्रतने विषे (मुसावायार्ड के ० ) मृषावादात् एटले असत्य बोलवाथकी ( वेरमणं के० ) विरमणं एटले निवर्ततुं तीर्थ करादिर्केकयुं बे, माटे ( जंते के० ) हे गुरो ! ( सवं के० ) सर्वं एटले सर्व ( मुसा - वायं ० ) मृषावादं एटले असत्य भाषण जे कयुं होय, ते प्रत्ये ( पच्चरका मि के० ) प्रत्याचके एटले पञ्चकुं हुं . ( से के०) तद्यथा एटले ते जेम केः (कोहा वा के० ) कोधाद्वा एटले क्रोकरी अथवा (लोहा वा के० ) लोमाद्वा एटले लोनथी अहिं " - दिना तथा अंतना ग्रहणथी मध्यनुं पण ग्रहण कर एवा न्यायथी मान ने माया बेनुं ग्रहण कर. अथवा ( जया वा के० ) नयाा एटले जयथी, अथवा ( हासा वा के० ) हास्याद्वा एटले उपहास करवाना प्रसंगथी यहिं उपलक्षणथी प्रेमाने द्वेष ए वे शब्दनुं ग्रहण कर. ( सयं के०) स्वयं एटले पोतें हुं ( मुसं के० ) मृषा एटले असत्य (नेव वश्या के० ) न वदामि एटले नहिं बोलुं. अहीं मृषावाद जे बे ते, चार प्रकारनो जावो. ते एवी रीतेः- एक सद्भावप्रतिषेध, बीजो असनावोनावन, चीजो अर्थांतर अने चोथो गर्हा, ते चारमां सद्भावप्रतिषेध एटले श्रा त्मा नथी, पुण्य नथी, पाप नथी एवीरीते शास्त्र सिद्ध सद्वस्तुनो प्रतिषेध करवो. बीजो सावोद्भावन ते आत्मा सर्वगत बें, अथवा श्यामाकतंडुलप्रमाण बे, एम शास्त्रविरुद्ध असस्तुनी कल्पना करवी. तथा त्रीजो छार्थांतर मृषावाद ते बलदने अश्व कहेवो, तथा अश्वने बलद केहवो इत्यादि. चोथो गर्दामृषावाद ते काणाने काणो के देवो इत्यादि. एवीरीतें चार प्रकारनो मृषावाद जाणवो. वली द्रव्य, क्षेत्र, काल तथा जाव ए नेदथी पण चार प्रकारनो जाणवो. एमां कोइपण जातनो मृषावाद हुं करूं नहीं, तथा ( अन्नेहिं के० ) अन्यैः एटले बीजापासें ( मुसं के० ) मृषा एटले असत्य (नेव वायाविद्या के० ) नैव वादयामि एटले बोलावुं नहीं; तथा (मुसं वयं विन्ने के० ) मृषा वदतोऽप्यन्यन्, एटले मृषावाद करता बीजा प्रत्ये पण ( न समणुजाणामि के० ) न समनुजानामि एटले अनुमोदन श्रापुं नहीं. अहीं श्री जावजीवादिको अर्थ बे, जे ते पूर्ववत् जाणवो ॥ २ ॥
33
( दीपिका ) उक्तं प्रथममथ द्वितीयं व्रतमाह । यथ अपरस्मिन् द्वितीये दन्त महात्रते मृषावादाद्विरमणम् । सर्व हे नंदन्त मृषावादं प्रत्याख्यामीति पूर्ववत् । तयथा क्रोधान्नैव मृषावादं वदामि इत्युक्तिः । एवं लोनाद्वा । आद्यन्तयोर्ग्रहणे मध्य