Page Text
________________
१७८ राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा. तिर्यग्योनयः, एटले सर्व तियंच योनिना गाय प्रमुख जीव, ( सधे नेरश्या के० ) सर्वे नारकाः एटले रत्नप्रनादि नरकभूमिने विषे अवतरेला ते सर्व नारकी जीव, ( स मया के ० ) सर्वे मनुजाः एटले कर्मभूमि यदिकने विषे उत्पन्न थयेला सर्व मनुष्य ( स देवा के० ) सर्वे देवाः एटले जवनपति आदिक सर्व देव, ( सवे पाणा के० ) सर्वे प्राणा: एटले पूर्वे कला ए सर्व प्राणी ( परमादम्मिया के० ) परमधर्माण: एटले परम सुखना अभिलाषी एवा बे. ( एसो के० ) एषः एटले आ ( खलु के० ) निवें (उहो के० ) षष्ठः एटले बडो ( जीवनिकार्ड के० ) जीव निकायः एटले जीवनो समुदाय ( तसकार्ड त्ति के० ) सकाय इति एटले त्रसकाय एम ( पच्चइ के० ) प्रोच्यते एटले कहेवाय बे. ॥
( दीपिका. ) इदानीं त्रसाधिकारमाह । सेशब्दः अथशब्दार्थः । अथ ये पुनरमी वालादीनामपि प्रसिद्धा अनेके द्वीन्द्रियादिजेदेन बहव एकैकस्यां जातौ त्रसाः प्राणिनः । वसन्तीति चसाः प्राणा जवासादयो येषां ते प्राणिनः । ते के इत्याह । एष खलु षष्ठो जीव निकायकाय इति प्रोच्यत इति योगः । तत्राएकाजाता एकजाः पक्षिगृहको किलादयः । पोतादिवजायन्त इति पोतजाः । ते च हस्तिवल्युली चर्मजलौकादयः । जरायुनिर्वेष्टिता जायन्त इति जरायुजाः । गोमहिष्यजाविकमनुप्यादयः । रसाजाता रसजा यारनालदधितेमनादिषु प्रायः कृम्यादयोऽतिसूक्ष्मा जवन्ति । संस्वेदाजाता इति संस्वेदजा मत्कुणयकादयः । संमूर्छनाजाताः संमूचिंमाः शलन पिपीलिकामचिकाशालूकादयः । उद्वेदाजन्म येषां ते उद्भेदजाः पतङ्गखञ्जरीटपारिप्लवादयः । उपपाताजाता उपपातजा उपपाते वा जवा चौपपातिका देवा नारकाश्च । एतेषामेव लक्षणमाह । येषां केषां चित् सामान्येनैव प्राणिनां जीवानामनिकान्तं जवतीति शेषः । त्र्यनिक्रमणमनिकान्तं प्रज्ञापकं प्रत्यनिमुखं क्रमणमित्यर्थः । एवं प्रतिक्रान्तं प्रज्ञापकात् प्रतीपं क्रमणमिति जावः । संकुचनं संकुचितं गात्रसंकोचकरणम् । प्रसारणं गात्रविततकरणम् । रवणं रुतं शब्दकरणम् | जमणं चान्तमितस्ततश्च गमनं त्रसनं त्रस्तं दुःखोजनम्, पलायितं कुतचिन्नाशनं, तथा श्रागतेः कुतश्चित्कचिजतेश्च कुतश्चित्कचिदेव विन्नाया इति विज्ञातारः । ननु व्यनिकान्तप्रतिक्रान्ताच्यामागतिगत्योर्न कश्चिद्भेदः । तदा किमर्थं नेदेना निधानमुच्यते । विज्ञान विशेषज्ञापनार्थम् । किमुक्तं जवति । य एवं विजानन्ति यथा वयमनिकमामः प्रतिक्रमामो वा त एवात्र त्रसाः । नतु वृतिं प्रत्यनिकमणवन्तोऽपि बह्यादय इति । ननु एवमपि द्वीन्द्रियादीनां त्रसत्वप्रसंगः। यनि
1
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |