Page Text
________________
२६६ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(४३)-मा. बहुधा चैव दृश्यते जलचन्द्रवत् ॥१॥ पृथग्रजीवनावात् पृथक्सत्ता । अङ्गलासंख्येयनागेऽप्यनेकजीवसमाश्रितेत्यर्थः । आह, यद्येवं जीवपिएकरूपा पृथ्वी ततस्तस्यामुच्चारादिकरणेन नियमतस्तदतिपातादहिंसकत्वानुपपत्तेरित्यसंचवी साधुधर्मः । इत्यत्राह । अन्यत्र शस्त्रपरिणतायाः, शस्त्रपरिणतां पृथ्वीं विहायान्या चित्तवत्याख्यातेत्यर्थः । शस्त्रं धावनवदगनोत्खननादि। एतानि खपरव्यापादकत्वात् कर्मवन्धनिमित्तत्वात् शस्त्रमिति ॥ तच्च किंचित्खकायशस्त्रं यथा कृष्णा मृन्नीलादिमृदः शस्त्रम् । एवं गन्धरसस्पर्शनेदेऽपि शस्त्रयोजना कार्या। तथा किंचित्परकायेति परकायशस्त्रम् । यथा पृथ्वी अप्तेजःप्रजृतयो वा पृथिव्यास्तनयं किंचिदिति किंचिपुजयशस्त्रं नवति यथा कृमा मृउदकस्य पांमुमृदश्च । परस्परं रसगन्धादिनिः यथा कृसमृदा कलुषितमुदकं नवति तदासौ कृष्णमृदकस्य पांमुमृदश्च शस्त्रं नवति । एष तावदागमः । अनुमानमप्यत्र विद्यते । सात्मका विषुमलवणोपलादयः पृथ्वी विकाराः समानजातीयांकुरोत्पत्त्युपलम्नात् । देवदत्तमांसांकुरवत् । एवमागमोपपत्तियां स्थितं पृथ्वीकायिकानां जीवत्वम् । उक्तं च ॥ आगमश्चोपपत्तिश्र, संपूर्ण दृष्टिलक्षणम् ॥अतीन्डियाणामर्थानां, सनावप्रतिपादने ॥ श्रागमो ह्याप्तवचनम् । एवं सात्मकं जलं नूमिखातखानाविकसंजवादरवत् । सात्मकोऽग्निराहारेण वृद्धिदर्शनाबालकवत् । सात्मकः पवनः अपराप्रेरिततिर्यग्गति नियमित दिग्गमनाजोवत् । सचेतनास्तरवः सर्वत्वगपहरणे मरणार्दिजवत् । एवं च परिणतायां पृथिव्यामुच्चारादिकरणेऽपि नास्ति तदतिपात इत्यहिंसकत्वोपपत्तेः संनवी साधुधर्मः । एवमापश्चित्तवत्य आख्याताः। तेजश्चित्तवदाख्यातम्।वायुश्चित्तवानाख्यातः। वनस्पतिश्चित्तवानाख्यातः इत्येतदपि दृष्टव्यम्॥
(अर्थ) हवे, गुणवान् शिष्यने गुरुए पण अवश्य उपदेश करवो, एम सूचवता थका सूत्रकार कहे . तंजहत्ति ( तंजहा के० ) तंद्यथा एटले ते जेम बे, तेम कहियें लियें. प्रथम षड्जीवनिकायनां नाम कहे . पुढ विकाश्य त्ति । ( पुढविकाश्या के० ) पृथ्वीकायिकाः एटले कठिनस्पर्शलक्षण पृथ्वी जे काय ते शरीर जेमनुं एवा जीव, (आजकाश्या के०) अप्कायिकाः एटले शीतस्पर्श तथा स्त्रवणादि डे लदण जेनुं एवं उदक ते काय ते शरीर जेमनुं एवा जीव; (तेजकाश्या के०) तेजस्कायिकाः एटले ऊष्णस्पर्शलक्षण तेज बे काय ते शरीर जेमनुं एवा जीव, (वाउकाश्या केस) वायुकायिकाः एटले चलनात्मक वायुबे काय ते शरीर जेमनुं एवा जीव; (वणस्सश्काश्या के) वनस्पतिकायिकाः एटले लतादिलक्षण वनस्पति जे काय ते शरीर जेमनुं एवा जीव, अने (तसकाश्या के०) सकायिकाः एटले त्रसनशील डे काय ते शरीर
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |