________________
"
I
1
१२० राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीस (४३) - मा. पातेन शूरं नेदेन योजयेत् ॥ नीचमल्पप्रदानेन समं तुल्यपराक्रमैः ॥ १॥" इत्युक्तः कथागाथाया जावार्थः । उक्तार्थकथा सांप्रतं कामकथामाह ॥ रूवं वर्ज वेसो, दरकत्तं सिकियं च विससु ॥ दिहं सुयमणुनूयं च संथवो चैव कामकहा ॥ १०८ ॥ ॥ व्याख्या ॥ रूपं सुन्दरं वयश्चोदयं वेष उज्ज्वलः । दाक्षिण्यं मार्दवम् । शिक्षितं विषयेषु शिक्षा च कलासु । दृष्टमद्भुतदर्शनमाश्रित्य । श्रुतं चानुभूतं च संस्तवश्च परिचयश्चेति कामकथा । रूपे च वसुदेवादय उदाहरणम् । वयसि सर्व एव प्रायः कमनीयो नवति लावण्यात् । उक्तं च ॥ यौवनमुदग्रकाले, विदधाति विरूपकेषु लावण्यम् । दर्शयति पाकसमये, निम्बफलस्यापि माधुर्यम् । इति । वेष उज्ज्वलः कामाङ्गम् । यं कंचन उज्ज्ववेषं पुरुषं दृष्ट्वा स्त्री कामयते इति वचनात् । एवं दा दिण्यमपि । “पञ्चालः स्त्रीषु मार्दवम्” इति वचनात् । शिक्षा च कलासु कामाङ्गं वैदग्ध्यात् । उक्तं च ॥ " कलानां ग्रहणादेव सौनाग्यमुपजायते ॥ देशकालौ त्वपेक्ष्यासां प्रयोगः संनवेन्न वा ॥ ” अन्ये त्वत्राचलमूलदेवौ देवदत्तां प्रतीत्येयाचनायां प्रभूतासंस्कृत स्तोकसंस्कृतप्रदानद्वारेपोदाहरणमधिति । दृष्टमधिकृत्य कामकथा यथा । नारदेन रुक्मिणी रूपं दृष्ट्वा वासुदेवे कृता । श्रुतं त्वधिकृत्य यथा पद्मनाभेन राज्ञा नारदाद्द्रौपदी रूपमाकर्ण्य पूर्वसंस्तुतदेवेभ्यः कथिता । अनुभूतं चाधिकृत्य कामकथा यथा तरङ्गवत्या निजानुजवकथने । संस्तवश्च कामकथा परिचयः कारणानीति कामसूत्रपाठात् । अन्ये ति । सइदंसणा पेम्मं, पेमाज रई रईय विस्सनो ॥ विस्संचाई पण, पंचविहं वह पेम्मं ॥ इति गाथार्थः । उक्ता कामकथा । धर्मकथामाह ॥ धम्मका बोहवा, चद्विहा धीरपुरिसपन्नत्ता ॥ अरकेवणि विस्केवलि, संवेगे चे नवे ॥ १९ ॥ व्याख्या ॥ धर्मविषया कथा धर्मकया । असौ बो
व्या चतुर्विधा धीरपुरुषप्रज्ञता । तीर्थकर गणधर प्ररूपितेत्यर्थः । चातुर्विध्यमेवाह । आदेपणी विदेपणी संवेगश्चैव निर्वेद इति । सूचनात्सूत्रमिति न्यायात्संवेजनी निर्वेदनी चैवेत्युपन्यासगाथादरार्थः । जावार्थ त्वा ॥ यारे हारे, पन्नत्ती चैव दिवा य ॥ एसा चहा खलु कहा उ अरकेवणी होइ ॥ २०० ॥ व्याख्या ॥ चारो लोचास्नानादिः । व्यवहारः कथं चिदापन्नदोषव्यपोहाय प्रायश्चित्तलक्षणः । प्रज्ञप्तिश्चैव संशयापन्नस्य मधुरवचनैः प्रज्ञापना । दृष्टिवादश्च श्रोत्रपेढ्या सूक्ष्मजीवादिनावकथनम् । अन्ये त्वदिधत्याचारादयो ग्रन्था एवं परियह्यन्ते चाराद्यनिधानादिति । एषानन्तरोदिता चतुर्धा । खशब्दो विशेषणार्थः । श्रोत्रपेढ्याचारादिनेदानाश्रित्यानेक प्रकारेति । कथा त्वादेपणी नवति । तुरेवकारार्थः । कथैत्र प्रज्ञापकेनोच्यमाना नान्येन । श्राक्षिष्यन्ते मोहात्तत्त्वं प्रत्यनया जव्यप्राणिन