Page Text
________________
दशवैकालिके तृतीयाध्ययनम् ।
२२३ः निसंबध्यते । दर्शनाचारो ज्ञानाचारश्चारित्राचारस्तपआचारो वीर्याचारश्चेति । तत्र दर्शनं सम्यग्दर्शनमुच्यते । न चगुरादिदर्शनम् । तच्च दायोपशमिकादिरूपत्वानाव एव । ततश्च तदाचरणं दर्शनाचार इत्येवं शेषेष्वपि योजनीयम् । नावार्थ तु वदयति । एष नावाचारः पञ्चविधो नवति झातव्यः इति गाथादरार्थः। अधुना नावार्थ उच्यते। तत्र यथोदेशं निर्देश इत्यादौ दर्शनाचारनावार्थः। दर्शनाचारश्चाष्टधा । तथा चाह । गाथा ॥ निस्संकिय निकंखिय, निवितिगिला अमूढ दिही अ॥ उबवूहथिरीकरणे, वनवपन्नावणे अह ॥ १७ ॥ व्याख्या ॥ निःशङ्कित इत्यत्र शङ्का शङ्कितं, निर्गतं शङ्कितं यतोऽसौ निःशङ्कितः। देशसर्वशङ्कारहित इत्यर्थः। तत्र देशशङ्का समाने जीवत्वे कथमेको नव्योऽपरोऽनव्य इति शङ्कते । सर्वशङ्का तु प्राकृतनिवडत्वात्सर्वमेवेदं परिकल्पितं नविष्यतीति । न पुनरालोचयति । यथा नावा हेतुग्राह्या अहेतुयाह्याश्च । तत्र हेतुग्राह्या जीवास्तित्वादयः। अहेतुग्राह्या नव्यत्वादयः । अस्मदाद्यपेक्ष्या प्रकृष्टज्ञानगोचरत्वात् तद्धेतूनामिति । प्राकृतनिबन्धोऽपि बालादिसाधारण इति। उक्तं च ॥ बालस्त्रीसूढमूर्खाणां नृणां चारित्रकाशिणाम् ॥अनुग्रहार्थं तत्त्वज्ञैः, सिद्धान्तः प्राकृतः स्मृतः ॥ दृष्टेष्टाविरुद्धश्चेति । उदाहरणं चात्र पेयापेयकौ यथावश्यके । ततश्च निःशङ्कितो जीव एवाहबासनप्रतिपन्नौ दर्शनाचरणात् । तत्प्राधान्य विवक्ष्या दर्शनाचार उच्यते । अनेन दर्शनदर्श निनोरन्नेदमाह । तदेकान्तनेदे त्वदर्श निन व तत्फलानावात् मोदानाव इत्येवं शेषपदेष्वपि नावना कार्येति । तथा निःकाश्रितो देशसर्वकाङ्क्षारहितः । तत्र देशकाङ्क्षा एकं दर्शनं काहति दिगम्बरदर्शनादि । सर्वकाङ्क्षा तु सर्वाण्येवेति । नालोचयति षड्जीवनिकायपीडामसत्प्ररूपणां च । उदाहरणं चात्र राजामात्यौ यथावश्यक इति । विचिकित्सा मतिविन्रमः। निर्गता विचिकित्सा मतिविन्रमो यतोऽसौ निर्विचिकित्सः। साध्वेव जिनदर्शनं किंतु प्रवृत्तस्यापि सतो ममास्मात्फलं नविष्यति न आविष्यतीति। क्रियायाः कृषीवलादिषूलयोपलब्धेरिति विकल्परहितः । न ह्यविकलोपाय उपेयवस्तुपरिप्रापको न नवतीति संजातनिश्चयो निर्विचिकित्स उच्यते । एतावतांशेन निःशङ्कितानिन्नः । उदाहरणं चात्र विद्यासाधको यथावश्यक इति । यहा निर्विजुगुप्सः साधुजुगुप्सारहितः। उदाहरणं चात्र श्रावकमुहिता यथावश्यक एव । तथामूढदृष्टिश्च वालतपखितपो विद्यातिशयदर्शनैर्न मूढा स्वरूपान्न चलिता दृष्टिः सम्यग्दर्शनरूपा यस्यासावसूढदृष्टिः । अत्रोदाहरणं सुलसा साविया। जहा लोश्य रिसी यंवडो रायगिहं गबंतो वर्णं नवियाणं थिरीकरण णिमित्तं सामिणा नणिर्छ । सुलसं पुठि. जासि।अम्मडो चिंतेश् । पुसमतिया सुलसा जं अरहा पुढेश् । त अम्मडेण परिक
| SR No. | 010035 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | Samaysundar, Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1900 |
| Total Pages | 771 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 60 MB |