________________
टिप्पणीसमलङ्कतदीधिति-कल्पलतास्यटीकास्यविभूषितः। ५३ शक्यते, न तु जातिभेदे । ते तु किं यथानुभवं विलम्बकारिस्वभावाः परस्परं प्रत्यासन्नाः कार्य कृतवन्तः, किं वा यथात्वत्परिकल्पनं क्षिप्रकारिस्वभावा इत्यत्र कार्यजनन(१)मजागरूकमेवेति ।
दीधितिः। विरहेणाकरणोपपत्तेर्मूलशैथिल्यात् । ते बीजादयः(२) ॥
दीधितिटिप्पणी। . समर्थस्य क्षेपायोगादिति व्याप्ते(३) शैथिल्यमित्यर्थः । मूले, यथानु. भषम अनुभवानतिक्रमेण । यथात्वत्परिकल्पनम् त्वत्परिकल्पनानतिक्रमेण ॥
कल्पलता।
ननु विलम्पकारित्वे कदापि कार्यजन्म न स्या. दिति तदन्यथानुपपश्यैवाक्षेपकारित्वसिद्धिरिति श. कुते । काति। विलम्बकारित्वेपि कार्यजन्मोपपद्यत एवेत्याह । विलम्वेति । ननु विलम्पकारित्वखाभाव्यं चेत् तदा ध्वंसप्रयन्तं तत्स्वाभाव्यानुवृत्तौ कार्यजन्म न स्यादेवेति विलम्बकारित्वमन्यथा समर्थपति । तत. चेति । ततश्च पदधीनं कार्यजन्म तत् तदेव गमयेत,न स्वक्षेपकारिवामित्याह । एवं चेति । न तु(४) जातिभेंद पराभ्युपगते। बिलम्थकारित्वेपि कार्यजन्मोपपा(१) कर्मोपजनन-पाठः। (२) ते बीजादयः-इति क्वचित्रास्ति । ..(१) यदि कालस्यबीजमकरजनकतावच्छेदकरूपपत् स्यात् भम्करकारि स्यादिति प्रसङ्गमूलीभूताया यदस्कुरजनकतावच्छेदकरूपवतमाकुराकारीत्यर्थक-समर्थस्य चेपायोगांत'इतिवाक्यप्रतिपाीया इत्यर्थः ।
(.) न च-पुण० पु० पा०।