________________
मात्मनस्वविवेकः म्बकारिस्वभावानुवृत्तौ कार्यानुत्पत्तिः सर्वदे(१)ति चेन्न, विलम्बकारिस्वभावस्य सर्वदैवाकरणे तत्त्वव्याघातात् । ततश्च विलम्बकारीत्यस्य यावत् सहकार्यसन्निधानं तावन्न करोतीत्यर्थः । एवं च कार्यजन्म(२) सामग्यां प्रमाणयितुं
दीधितिः। स्याभावा(३)द्विसम्बवाधे परिशेषादक्षपसिद्धिरिति भावः । वि. लम्बोझनाकरणम् , तश्च सर्वदैन, कदाचिद्वा । आधे विलम्बकारिस्वामसिदिः, द्वितीये तु कार्योत्पत्तेरविरोधान्न परिशेषावतारः, तथा चाक्षेपकरणस्वभावस्यासिद्धौ न तन्नियामकत्वेन कुर्वद्रूपत्वसिद्धिरित्याह, न विलम्बेसादिना । एतेनाविवक्षितविशेष सामान्यतो जनकतावच्छेदकरूपवयमेव सामर्थ्यमभिहितमिति परास्तम्, स्वरूपयोग्यस्यापि करणपयोजकसहकारिसाहित्य
दीधितिटिप्पणी। नपरिशेषावतार इति । विलम्बकारित्वे कार्यानुत्पादभिया परिशे. षादक्षेपकारित्वसिद्धिस्त्वया क्रियते, तथा च विलम्बकारित्वपक्ष. पि कार्योत्पादो यदि म विरुद्धयते, तदा किंनिबन्धनमक्षपकारित्वं सेत्स्यतीति भाषः । एतेन प्रघट्टकेन(४) । अभिमतम,(५) प्रसनहेतु. स्वेन । प्रघट्टकमेवाह । स्वरूपयोग्यस्यति । मूलति । एतद्याप्तेमूलस्य
(१) वृत्तौ सर्वदा कार्यानुत्पनिरि-पुण० पु० पा० । (२) अनन-पुण० पु. पा० । (१) स्यासम्भवा-कलि० मु. पु० ० । (1) एतावशप्रघटकप्रतिपापेन सहकारिसाहित्यस्य करणप्रयोजकत्वेनेत्यर्थः ।
(५) एतादशप्रतीकधारणेन दीक्षितौ 'सामर्थ्यमभिमतम् इति पाठाष्टिप्पणीहम्मत इति विजायते ।