________________
४२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
तेसन्ति पूरणादीनं । सज्झायन्तीति तं दिट्ठिदीपकं गन्धं यथा तथा तेहि कतं उग्गहेत्वा पठन्ति । वीमंसन्तीति तस्स अत्थं विचारेन्ति । " तेस "न्तिआदि वीमंसनाकारदस्सनं । “करोतो...पे०... उच्छिज्जती 'ति एवं वीमंसन्तानं तेसन्ति सम्बन्धी । तस्मिं आरम्मति यथापरिकप्पिते कम्मफलाभावादिके “करोतो न करीयति पाप"न्तिआदि नयप्पवत्ताय मिच्छादस्सनसङ्घाताय लद्धिया आरम्मणे । मिच्छासति सन्तिट्ठतीति मिच्छासतिसङ्घाता लद्धिसहगता तण्हा सन्तिट्ठति । " करोतो न करीयति पाप "न्तिआदिवसेन हि अनुरसवूपलद्धे अत्थे तदाकारपरिवितक्कनेहि सविग्गहे विय सरूपतो चित्तस्स पच्चुपट्टिते चिरकालपरिचयेन “एवमेतन्ति निज्झानक्खमभावूपगमने, निज्झानक्खन्तिया च तथा तथा गहिते पुनप्पुनं तथेव आसेवन्तस्स बहुलीकरोन्तस्स मिच्छावितक्केन समानीयमाना मिच्छावायामुपत्थम्भिता अतंसभावम्पि "तंसभाव "न्ति गण्हन्ती मिच्छालद्धिसहगता तहा मुसा वितथं सरणतो पवत्तनतो मिच्छासतीति वुच्चति । चतुरङ्गुत्तरटीकायम्पि (अ० नि० अट्ठ० २.४.३०) चेस अत्थो वृत्तोयेव । मिच्छासङ्कप्पादयो विय हि मिच्छासति नाम पाटियेक्को कोचि धम्मो नत्थि, तण्हासीसेन गहितानं चतुन्नम्पि अकुसलक्खन्धानमेतं अधिवचनन्ति मज्झिमागमट्ठकथायम्पि सल्लेखसुत्तवण्णनायं (म० नि० अट्ठ० १.८३) वृत्तं ।
चित्तं एकगं होतीति यथासकं वितक्कादिपच्चयलाभेन तस्मिं आरम्मणे अवट्ठितताय अनेकग्गतं पहाय एकग्गं अप्पितं विय होति, चित्तसीसेन चेत्थ मिच्छासमाधि एव वृत्त । सो हि पच्चयविसेसेहि लद्धभावनाबलो ईदिसे ठाने समाधानपतिरूपककिच्चकरोयेव होति वालविज्झनादीसु वियाति दट्ठब्बं । जवनानि जवन्तीति अनेकक्खत्तुं तेनाकारेन पुब्बभागियेसु जवनवारेसु पवत्तेसु सन्निट्ठानभूते सब्बपच्छिमे जवनवारे सत्त जवनानि जवन्ति । “पठमजवने सतेकिच्छा होन्ति, तथा दुतियादीसू "ति इदं धम्मसभावदस्सनमेव, न पन तस्मिं खणे तेसं तिकिच्छा केनचि सक्का कातुन्ति दस्सनं तेस्वेव ठत्वा सत्तमजवनस्स अवस्समुप्पज्जमानस्स निवत्तितुं असक्कुणेय्यत्ता, एवं लहुपरिवत्ते च चित्तवारे ओवादानुसासन वसेन तिकिच्छाय असम्भवतो । तेनाह “बुद्धानम्पि अतेकिच्छा अनिवत्तिनोति । अरिट्ठकण्टकसदिसाति अरिट्ठभिक्खुकण्टकसामणेरसदिसा, ते विय अतेकिच्छा अनिवत्तिनो मिच्छादिट्ठिगतिकायेव जाताति वृत्तं होति ।
Jain Education International
( २.२.१७१ - १७१)
तत्थाति तेसु तीसु मिच्छादस्सनेसु । कोचि एकं दस्सनं ओक्कमतीति यस्स एकस्मिंयेव अभिनिवेसो, आसेवना च पवत्ता, सो एकमेव दस्सनं ओक्कमति । कोचि द्वे, कोचि तीणिपीति यस्स द्वीसु, तीसुपि वा अभिनिवेसो, आसेवना च पवत्ता, सो
42
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org