________________
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२ (२.११.४८८-४९१-४९३)
वचनत्थलक्खणरसपच्चुपट्टानपदट्ठान-समुट्ठानकलापचुण्णनानत्तेकत्तविनिब्भोगाविनिब्भोगसभागविसभागअज्झत्तिकबाहिरसङ्गहपच्चयसमन्नाहारपच्चयविभागाकारतो, ससम्भारस पससम्भारविभत्तिसलक्खणसङ्केपसलक्खणविभत्तिआकारतो चाति सब्बेन आकारेन ।
__ ४८८. दिब्बन्ति एत्य पञ्चहि कामगुणेहि समङ्गीभूता हुत्वा विचरन्ति, कीळन्ति, जोतेन्ति चाति देवा, देवलोका। ते यन्ति उपगच्छन्ति एतेनाति देवयानियो यथा “निय्यानिका"ति (ध० स० दुकमातिका ९७) एत्थ अनीयसद्दो कत्वत्थे, तथा इध करणत्थेति दट्ठब्बं । तथा हि वुत्तं "तेन हेसा"तिआदि । वसं वत्तेन्तोति एत्थ वसवत्तनं नाम यथिच्छितट्ठानगमनं । तन्ति इद्धिविधञाणं । चत्तारो महाराजानो एतेसं इस्सराति चातुमहाराजिका। कस्मा पनेस समीपे ठितं सदेवकलोकपज्जोतं भगवन्तं अपुच्छित्वा दूरे देवे उपसङ्कमीति चोदनमपनेति "समीपे ठित"न्तिआदिना । “ये देवा मग्गफललाभिनो, तेपि तमत्थं एकदेसेन जानेय्युं, बुद्धविसयो पनायं पञ्हो पुच्छितो''ति चिन्तेत्वा “न जानामा'"ति आहंसु । तेनाह "बुद्धविसये"तिआदि । न लब्भाति न सक्का, अज्झोत्थरणं नामेत्थ पुच्छाय निब्बाधनन्ति वुत्तं "पुनप्पुनं पुच्छती"ति । "हत्थतो मोचेस्सामा"ति वोहारवसेन वुत्तं, हन्द नं दूरमपनेस्सामाति वुत्तं होति । अभिक्कन्ततराति एत्थ अभिसद्दो अतिसद्दत्थोति आह “अतिक्कन्ततरा''ति, रूपसम्पत्तिया चेव पञापटिभानादिगुणेहि च अम्हे अभिभुय्य परेसं कामनीयतराति अत्थो। पणीततराति उळारतरा। तेन वुत्तं "उत्तमतरा"ति ।
४९१-४९३. सहस्सक्खो पन सक्को अभिसमेतावी आगतफलो वितसासनो, सो कस्मा तं भिक्खु उपायेन निय्योजेसीति अनुयोगमपनेति “अयं पन विसेसो"तिआदिना ।
खज्जोपनकन्ति रत्तिं जलन्तं खुद्दककिमि । धमन्तो वियाति मुखवातं देन्तो विय । अत्थि चेवाति एदिसो महाभूतपरियेसको पुग्गलो नाम विज्जमानो एव भवेय्य, मया अपेसितोयेव पच्छा जानिस्सतीति अधिप्पायो। ततोति तथा चिन्तनतो परं । इद्धिविधञाणस्सेव अधिप्पेतत्ता देवयानियसदिसोव। “देवयानियमग्गोति वा...पे०... अभिजात्राणन्ति वा सब्बमेतं इद्धिविधज्ञाणस्सेव नाम"न्ति इदं पाळियं, अट्ठकथासु च तत्थ तत्थ आगतरुळिहनामवसेन वुत्तं । सब्बासुपि इ भिञासु देवयानियमग्गादिएकचित्तक्खणिकअप्पनादिनामं यथारहं सम्भवति ।
366
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org