________________
(२.१०.४४४-४४४)
सुभमाणवकवत्थुवण्णना
३५५
वि जातिको किञ्चिपि वयमकत्वा आयमेव उप्पादेन्तो घरेवसे घरावासमनुतिद्वैय्याति लोभादेसितपटिपत्तिं उपदिसति ।
अदानमेव सिक्खापेत्वा सिक्खापनहेतु लोभाभिभूतताय तस्मिंयेव घरे सुनखो हुत्वा निब्बत्ति । लोभवसिकस्स हि दुग्गति पाटिकङ्खा, "जनवसभो नाम यक्खो हुत्वा निब्बत्ती"ति (दी० नि० अट्ठ० १.१५०) एत्थ वुत्तनयेन अत्थो वेदितब्बो । पुब्बपरिचयेन अतिविय पियायति। वुत्तहि “पुब्बेव सन्निवासेना"तिआदि। (जा० १.२.१७४) निक्खन्तेति केनचिदेव करणीयेन बहि निग्गते । सुभं माणवं अनुग्गण्हितुकामो एककोव भगवा पिण्डाय पाविसि। भुक्कारन्ति “भु भू"ति सुनखसद्दकरणं । “भो भो"ति ब्राह्मणसमुदाचारेन परिभवित्वा परिभवनहेतु | “भोवादि नाम सो होति, सचे होति सकिञ्चनो''ति (ध० प० ३९६; सु० नि० ६२५) हि वुत्तं । ननु च हेट्ठा “अदानमेव सिक्खापेत्वा सुनखो हुत्वा निब्बत्तो"ति आह, कस्मा पनेत्थ “पुब्बेपि मं 'भो भो'ति परिभवित्वा सुनखो जातो"ति वदतीति ? तथा निब्बत्तिया तदुभयसाधारणफलत्ता । आनिसंसफलन्हि साधारणकम्मेनपि जातं, न विपाकफलं विय एककम्मेनेवाति दट्ठब्बं । अवीचिं गमिस्ससि कतोकासस्स कम्मस्स पटिबाहितुमसक्कुणेय्यभावतो। “जानाति मं समणो गोतमो''ति विप्पटिसारी हुत्वा। उद्घनन्तरेति चुल्लिकन्तरे | नन्ति सुनखं ।
तं पवत्तिन्ति भगवता यथावुत्तकारणं | ब्राह्मणचारित्तस्स अपरिहापिततं सन्धाय, तथा पितरं उक्कंसेन्तो "ब्रह्मलोके निब्बत्तो"ति आह । मुखारुल्हन्ति सयंपटिभानवसेन मुखमारुळ्हं । तं पवत्तिं पुच्छीति “सुतमेतं भो गोतम मय्हं पिता सुनखो हुत्वा निब्बत्तो"ति तुम्हेहि वुत्तं, “किमिदं सच्चं वा असच्चं वा''ति पुच्छि। तथैव वत्वाति यथा पुब्बे सुनखस्स वुत्तं, तथैव वत्वा । अविसंवादनत्थन्ति सच्चापनत्थं, “तोदेय्यब्राह्मणो सुनखो हुत्वा निब्बत्तो"ति वचनस्स अविसंवादनेन अत्तनो अविसंवादिभावदस्सनत्थन्ति वुत्तं होति । अप्पोदकन्ति अप्पकेन उदकेन सम्पादितं । मधुपायासन्ति सादुरसं, मधुयोजितं वा पायासं । तथा अकासि, यथा भगवता वुत्तं । “सब्बं दस्सेसीति बुद्धानुभावेन सो सुनखो तं सब्बं नेत्वा दस्सेसि, न जातिस्सरताय । भगवन्तं दिस्वा भुक्करणं पन पुरिमजातिसिद्धवासनावसेना''ति (दी० नि० टी० १.४४४) एवं आचरियेन वुत्तं । उपरिपण्णासके पन चूळकम्मविभङ्गरुत्तट्ठकथायं “सुनखो ‘ञातोम्हि इमिना'ति रोदित्वा हुं हुन्ति करोन्तो धननिधानट्ठानं गन्त्वा पादेन पथविं खणित्वा सञ्ज अदासी"ति (म० नि० अट्ठ० ३.२८९) जातिस्सराकारमाह, वोमंसित्वा गहेतब्बं ।
355
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org