Silakkhandhavagga Abhinava Tika Part 2

SR No.: 009986
Original Sutra Author: N/A
Author: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publisher: Vipassana Research Institute Igatpuri
Publication Year: 1998
Total Pages: 456
Language: Sanskrit
Classification: Interfaith & Buddhism
File Size: 18 MB

Page 350

(२.९.४०६ -४०६)
पोट्टपादपरिब्बाजकवत्थुवण्णना
अत्थो । ब्राह्मणमहासालोति महाविभवताय महासारतं पत्तो ब्राह्मणो । गणाचरियोति सापेक्खताय समासो। समयन्ति सामञ्ञनिद्देसो, एकसेसनिद्देसो वा, तं तं समयन्ति अत्थो | पवदन्तीति पकारतो वदन्ति, अत्तना अत्तना उग्गहितनियामेन यथा तथा समयं वदन्तीति अत्थो । तारुक्खोत तस्स नामं । भु सन तोदेय्यजाणुसोणीसोणदण्डकूटदन्तादिके सङ्गण्हाति, आदिसद्देन पन छन्नपरिब्बाजकादिके । तिन्दुको नाम काळक्खन्धरुक्खो । चीरन्ति पन्ति । तिन्दुका चीरं एत्थ सन्तीति तिन्दुकचीरो । तथा एका साला एत्थाति एकसालको । भूतपुब्बगतिया तमत्थं वित्थारतो दस्सेन्तो " यस्मा 'तिआदिमाह । इति कत्वाति इमिना कारणेन । " तस्मि "न्तिआदिना यथापाठ विभत्यन्तदस्सनं ।
३२५
अनेकाकारानवसेसज्ञेय्यत्थविभागतो, अपरापरुप्पत्तितो च भगवतो जाणं लोके पत्थटमिव होतीति वुत्तं "सब्बञ्जतञ्ञाणं पत्थरित्वाति, यतो तस्स आणजालता वुच्चति । वेनेय्यानं तदन्तोगधभावो हेट्ठा वुत्तोव । वेनेय्यसत्तपरिग्गण्हनत्थं समन्नाहारे कते पठमं नेसं वेनेय्यभावेनेव उपट्टानं होति, अथ सरणगमनादिवसेन किच्चनिप्पत्ति वीमंसीयतीति आह “किन्नु खो भविस्सतीति उपपरिक्खन्तो 'ति । निरोधन्ति सञ्ञानिरोधं । निरोधा बुट्ठानन्ति ततो निरोधतो वुट्ठानं सञ्प्पत्तिं । सब्बबुद्धानं जाणेन संसन्दित्वाति यथा ते निरोधं, निरोधतो वुट्ठानञ्च ब्याकरिंसु, ब्याकरिस्सन्ति च, तथा ब्याकरणवसेन संसन्दित्वा । कतिपाहच्चयेनाति द्वीहतीहच्चयेन । पाळियमेव हि इममत्थं वक्खति । सरणं गमिस्सतीति “सरण" मिति गमिस्सति । ‘“हत्थिसारिपुत्तोति हत्थिसारिनो पुत्तो" ति ( दी० नि० टी० १.४०६) आचरियेन वृत्तं । अधुना पन "चित्तो हत्थिसारिपुत्तो" त्वेव पाठो दिस्सति, चित्तो नाम हत्थाचरियस्स पुत्तोति अत्थो ।
सुरतदुपट्टन्ति रजनेन सम्मा रत्तं दिगुणं अन्तरवासकं परिवत्तनवसेन निवासेत्वा । “युगन्धरपब्बतं परिक्खिपित्वा" ति इदं परिकप्पवचनं “तादिसो अस्थि चे, तं विया "ति । मेघवण्णन्ति रत्तमेघवण्णं, सझापभानुरञ्जितमेघसङ्कासन्ति अत्थो । पठमेन चेत्थ सण्ठानसम्पत्तिं दस्सेति, दुतियेन वण्णसम्पत्तिं । एकंसवरगतन्ति वामंसवरप्पवत्तं । तथा हि सुत्तनिपातट्ठकथायं वङ्गीससुत्तवण्णनायं वृत्तं “एकंसन्ति च वामंसं पारुपित्वा ठितस्सेतं अधिवचनं । यतो यथा वामंसं पारुपित्वा ठितं होति, तथा चीवरं कत्वाति एवमस्सत्थो वेदितब्बो "ति [सु० नि० अट्ठ० निग्रोधकप्पसुत्त ( वङ्गीससुत्त) वण्णना ] तअत्थ एतन्ति "एकंसं चीवरं कत्वा" ति वचनं । यतोति यथावुत्तवचनस्स पारुपित्वा ठितस्सेव
325