________________
(२.७.३७८ - ३७८)
द्वेपब्बजितवत्थुवणना
मज्झन्हिककालत्ता “ उपड्डदिवसो गतो "ति आह, तेन उपड्ढदिवसमेव समान्नित्ता "उपड्डूपोसथो 'ति तं वोहरन्तीति दस्सेति । धम्मपदट्ठकथायं (ध० प० अट्ठ० १.२ सामावतीवत्थु ) रत्तिभागेन उपट्टूपोसथो वुत्तो, इध पन मज्झन्हिकतो पट्ठाय दिवसभागेनेव, तदवसेसदिवसरत्तिभागेन वा । असमेपि हि भागे उपड्डुसद्दो पवत्तति । तदहेवाति अरुणुग्गमनकालं सन्धाय वृत्तं ।
" घोसोपि खो दुल्लभो लोकस्मिं यदिदं बुद्धो 'ति सञ्जातपीतिपामोज्जो । तदहेवाति कोसम्बिं पत्तदिवसतो दुतियदिवसेयेव । तुरितात्थाति तुरिता अत्थ, सीघयायिनो भवथाति
अत्थो । भिक्खुब्ब सन्धाय " पब्बजित्वा त वृत्तं । अरहत्तन्ति
३०१
चतुपटिसम्भिदासमलङ्कतं अरहन्तभावं । तेपि सेट्ठिनो सोतापत्तिफले पतिट्ठाय अड्डुमासमत्तं दानानि दत्वा पच्चागम्म तयो विहारे कारेसुं । भगवा पन देवसिकं एकैकस्मिं विहारे वसति । यस्स च विहारे वुत्थो, तस्सेव घरे पिण्डाय चरति, तदा पन घोसितस्स विहारे विहरति । तेन वुत्तं " कोसम्बियं विहरति घोसितारामे 'ति ।
बाहिरसमयमत्तेन उपज्झायो, न सासने विय उपज्झायलक्खणेन । उपेच्च परस्स वाचाय आरम्भनं बाधनं उपारम्भो, दोसदस्सनवसेन घट्टनन्ति अत्थो । तेनाह " वादं आरोपेकामा हुत्वा" ति । वदन्ति निन्दावसेन कथेन्ति एतेनाति हि वादो, दोसो, तमापेतुकामा उपरि पतिट्ठपेतुकामा हुत्वाति अत्थो । कथमारोपेतुकामाति आह “इति किरा "तिआदि । तं जीवं तं सरीरन्ति यं वत्थु जीवसञ्ञितं, तदेव सरीरसञ्जितं । इदहि " रूपं अत्ततो समनुपस्सती 'ति वृत्तवादं गत्वा वदन्ति । रूपञ्च अत्तानञ्च अद्वयं एकीभावं कत्वा समनुपस्सनवसेन, “सत्तो"ति वा बाहिरकपरिकप्पितं अत्तानं सन्धाय वदन्ति । तथा हि वृत्तं "इधेव सत्तो भिज्जती 'ति । अस्साति समणस्स गोतमस्स । भिज्जतीति निरुदयविनासवसेन विनस्सति । तेन जीवितसरीरानं अनञ्ञत्तानुजाननतो, सरीरस्स च भेददस्सनतो। न हेत्थ यथा दिट्ठभेदवता सरीरतो अनञ्ञत्ता अदिट्ठोपि जीवस्स भेदो वुत्तो, एवं अदिभेदवता जीवतो अनञ्ञत्ता सरीरस्सापि अभेदोति सक्का वत्तुं तस्स भेदस्स पच्चक्खसिद्धत्ता, भूतुपादायरूपविनिमुत्तस्स च सरीरस्स अभाव इमिना अधिप्पायेनाह " उच्छेदवादो होती 'ति ।
Jain Education International
अजं जीवं अजं सरीरन्ति अञ्ञदेव वत्थु जीवसञ्ञितं, अञ्ञ सरीरसञ्ञितं । इदहि “रूपवन्तं अत्तानं समनुपस्सती 'तिआदिनयप्पवत्तवादं गत्वा वदन्ति । रूपभेदस्सेव
301
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org