________________
३००
दीघनिकार्य सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
कथेन्तस्स सद्दो सोळसयोजनट्टानं फरति, पकतिकथासद्दो पन सकलं दसयोजनसहस्सं देवनगरं, एवं सरघोससम्पत्तिया “घोसकदेवपुत्तो" त्वेव नामं अहोसि । अयमस्स पच्चेकबुद्धे सिनेन भुक्करणस्स निस्सन्दो | चवित्वाति आहारक्खयेन चवित्वा । देवलोकतो हि देवपुत्ता आयुक्खयेन, पुञ्ञक्खयेन, आहारक्खयेन, कोपेनाति चतूहि कारणेहि चवन्ति । इमस्स पन कामगुणे परिभुञ्जतो मुट्ठस्सतिस्स आहारक्खयेन चवनं होति । सो कोसम्बियं नगरसोभिनिया कुच्छिस्मिं पटिसन्धिं गहि । नगरसोभिनियो किर धीतरं पटिजग्गन्ति, न पुत्तं । धीतरी हि तासं पवेणि घटयन्ति, तस्मा सापि तं सङ्कारकूटे छड्डापेति । अयमस्स पुब्बे पुत्तछडुनकम्मस्स निस्सन्दो । पापकम्मञ्हि नामेतं " अप्पक "न्ति नावमञ्ञितब्बं। तमेको मनुस्सो काकसुनखपरिवारितं दिस्वा “पुत्तो मे लद्धोति गेहं नेसि, तस्स पन हत्थतो कोसम्बकसेट्ठि कहापणसहस्सं दत्वा अग्गहेसि, तमत्थं सन्धाय “ कोसम्बियं एकस्स कुलस्स घरे निब्बत्ती "तिआदि वृत्तं । सत्तक्खत्तुं घातापनत्थं उपक्कमकरणम्पि पुत्तछडुनकम्मस्सेव निस्सन्दो । सेट्ठिधीतायाति जनपदसेट्ठिनो धीताय । वेय्यत्तियेनाति पञ्ञावेय्यत्तियेन । सा हि तस्स पितरा पेसितं मारापनपण्णं फालेत्वा विवाहपण्णं बन्धित्वा जीवितलाभं करोति । तायेव सरसम्पत्तिया घोसितसेट्ठि नाम जातो ।
Jain Education International
सरीरसन्तप्पनत्थन्ति हिमवन्तेव मूलफलाहारताय किलन्तसरीरस्स लोणम्बिलसेवनेन पीननत्थं । तसिताति पिपासिता । किलन्ताति परिस्सन्तकाया । वटरुक्खन्ति महानिग्रोधरुक्खं । ते किर तं पत्वा तस्स मूले निसीदिंसु । अथ जेट्ठकतापसो निग्रोधरुक्खस्स सोभासम्पत्तिं पस्सित्वा " महानुभावो मञ्ञे एत्थ अधिवुत्था देवता । साधु वतायं देवता इसिगणस्स पानीयादिदानेन अद्धानपरिस्समं विनोदेय्या "ति चिन्तेसि । देवतापि तथा चिन्तितं उत्वा इसिगणस्स पानीयन्हानकभोजनानि अदासि । तेनाह " तत्था "तिआदि । जेट्ठकतापसस्स पन तथा चिन्तनं अविसेसतो सब्बत्थ आरोपेत्वा “सङ्गहं पच्चासिसन्ता' "ति वृत्तं । " हत्थं पसारेत्वा" ति इमिना हत्थप्पसारणमत्तेन तस्सा यथिच्छितनिप्फत्तिं दस्सेति । देवता आहाति सा अत्तनो पुञ्ञस्स परित्तकत्ता लज्जाय कथेतुं अविसहन्तीपि पुनप्पुनं निप्पीळियमाना एवमाह । सोति अनाथपिण्डिको गहपति । भतकानन्ति भतिया वेय्यावच्चं करोन्तानं दासपेसकम्मकरानं । पकतिभत्तवेतनमेवाति पकतिया दातब्बभत्तवेतनमेव । तदा उपोसथिकत्ता कम्मं अकरोन्तानम्पि कम्मकरणदिवसे दातब्बभत्तवेतनमेव, न ततो ऊनन्ति अत्थो । धम्मपदट्ठकथायं खुद्दकभाणकानं मतेन " 'सायमासत्थाय आगतो" ति (ध० प० अट्ठ० १. २. सामावतीवत्थु ) वुत्तं इध पन दीघभाणकानं मतेन “मज्झन्हिके पातरासत्थाय आगतो 'ति । कञ्चीति कञ्चिपि भतकं किञ्चिपि भतककम्मन्ति वा सम्बन्धो ।
(२.७.३७८-३७८)
300
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org