________________
२९२
दीघनिकाये सीलक्खन्धवग्गअभिनवटीका-२
(२.६.३६६-३७१-३७२)
कथेसी"ति परिविचारेन्तो अयोनिसो उम्मुज्जनवसेन चिन्तेसि । अनुक्कमेनाति पाथिकसुत्ते, (दी० नि० ३.३ आदयो) महासीहनादसुत्ते (दी० नि० १.३८१) च आगतनयेन तं तं अयुत्तमेव चिन्तेन्तो, भासन्तो, करोन्तो च अनुक्कमेन भगवति बद्धाघातताय सासने पतिटुं अलभन्तो गिहिभावं पत्वा तमत्थं कथेति ।।
एकसभावितसमाधिवण्णना
__ ३६६-३७१. एकंसायाति तदत्थे चतुत्थीवचनं, एकंसत्थन्ति अत्थो । अंससद्दो चेत्थ कोट्टासपरियायो, सो च अधिकारतो दिब्बरूपदस्सनदिब्बसद्दसवनवसेन वेदितब्बोति आह "एककोटासाया"तिआदि। वा-सद्दो चेत्थ विकप्पने एकंसस्सेवाधिप्पेतत्ता। अनुदिसायाति पुरथिमदक्खिणादिभेदाय चतुब्बिधाय अनुदिसाय । उभयकोट्ठासायाति दिब्बरूपदस्सनत्थं, दिब्बसद्दसवनत्थञ्च । भावितोति यथा दिब्बचक्खुञाणं, दिब्बसोतञाणञ्च समधिगतं होति, एवं भावितो । तयिदं विसुं विसुं परिकम्मकरणेन इज्झन्तीसु वत्तब्बं नत्थि, एकज्झं इज्झन्तीसुपि कमेनेव किच्चसिद्धि भवति एकज्झं किच्चसिद्धिया असम्भवतो । पाळियम्पि हि “दिब्बानञ्च रूपानं दस्सनाय, दिब्बानञ्च सद्दानं सवनाया''ति इदं एकस्स उभयसमत्थतासन्दस्सनमेव, न एकज्झं किच्चसिद्धिसम्भवसन्दस्सनं । “एकंसभावितो समाधि हेतू"ति इमिना सुनक्खत्तो दिब्बचक्खुत्राणाय एव परिकम्मस्स कतत्ता विज्जमानम्पि दिब्बसदं नास्सोसीति दस्सेति ।
३७२. दिब्बचक्खुजाणतो दिब्बसोतञाणमेव सेट्ठन्ति मञ्जमानो महालि एतमत्थं पुच्छतीति आह "इदं दिब्बसोतेन...पे०... मजे"ति । अपण्णकन्ति अविरज्झनकं, अनवज्जं वा। समाधियेव भावेतब्बतुन समाधिभावना। “दिब्बसोतञाणं सेट्ठ"न्ति मञमानेन च तेन दिब्बचक्खुजाणम्पि दिब्बसोतेनेव सह गहेत्वा “एतासं नून भन्ते'"तिआदिना पुथुवचनेन पुच्छितन्ति दस्सेतुं “उभयंसभावितानं समाधीन"न्ति वुत्तं । बाहिरा एता समाधिभावना अनिय्यानिकत्ता । ता हि इतो बाहिरकानम्पि इज्झन्ति । न अज्झत्तिका भगवता सामुक्कंसिकभावेन अप्पवेदितत्ता। न हि ते सच्चानि विय सामुक्कंसिका । यदत्थन्ति येसं अत्थाय, अभेदेपि भेदवचनमेतं, यस्स वा विसेसनभूतस्स अत्थाय । तेति अरियफलधम्मे । “त"न्तिपि अधुना पाठो । ते हि सच्छिकातब्बा, “अस्थि खो महालि अ व धम्मा...पे०... येसं सच्छिकिरियाहेतु भिक्खू मयि ब्रह्मचरियं चरन्ती"ति सच्छिकातब्बधम्मा च इध वुत्ता।
292
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org