________________
(२.५.३५२-३५२)
निच्चदानअनुकुलयञवण्णना
२८३
एकाव चेतना होति, किच्चवसेन पनेतासं पञ्चविधत्तं विझायति । पच्चेकं समादियतो पन पञ्चेव विरतियो, पञ्च च चेतना होन्ती"ति (खु० पा० अट्ठ० एकतानानतादिविनिच्छय) अयं विसेसो वुत्तो। भेदेपि “यथा तथा वा समादियन्तु, सामणेरानं एकस्मिं भिन्ने सब्बानिपि भिन्नानि होन्ति । पाराजिकट्टानियानि हि तानि तेसं | यं तु वीतिक्कन्तं होति, तेनेव कम्मबद्धो । गहट्ठानं पन एकस्मिं भिन्ने एकमेव भिन्नं होति, यतो तेसं तंसमादानेनेव पुन पञ्चङ्गिकत्तं सीलस्स सम्पज्जती''ति वुत्तं । यथावुत्तोपि दीघभाणकानं वादो अपरेवादो नाम तत्थ कतो।
सेतुघातविरतिया पन भेदो नाम नत्थि पटिपक्खसमुच्छिन्दनेन अकुप्पसभावत्ता। तदेवत्थं दस्सेन्तेन "भवन्तरेपी"तिआदि वुत्तं । तत्थ "भवन्तरेपी"ति इमिना अत्तनो अरियभावं अजानन्तोपीति अत्थं विज्ञापेति | जीवितहेतुपि, पगेव अञहेतु । "नेव पाणं हनति, न सुरं पिवती"ति इदं मज्झेपेय्यालनिद्दिट्ट, मिगपदवळञ्जननयेन वा वृत्तं । सुरन्ति च निदस्सनमत्तं । सब्बम्पि हि सुरामेरयमज्जपमादट्ठानानुयोगं न करोति । “मज्जन्ति तदेव उभयं, यं वा पनम्पि सुरासवविनिमुत्तं मदनीय''न्ति (सं० नि० अठ्ठ० ३.५.११३४) संयुत्तमहावग्गट्ठकथायं वुत्तं । खुद्दकपाठट्ठकथायञ्च "तदुभयमेव मदनीयढेन मज्ज, यं वा पनाम्पि किञ्चि अस्थि मदनीयं, येन पीतेन मत्तो होति पमत्तो, इदं वुच्चति मज्ज''न्ति (खु० पा० अठ्ठ० पुरिमपञ्चसिक्खापदवण्णना) “सचे पिस्सा"तिआदिना तत्थेव विसेसदस्सनं, अजानन्तस्सपि खीरमेव मुखं पविसति, न सुरा, पगेव जानन्तस्स । कोञ्चसकुणानन्ति कुन्तसकुणानं । सचेपि मुखे खीरमिस्सके उदके पक्खिपन्तीति योजेतब्बं । “न चेत्थ उपमोपमेय्यानं सम्बद्धता सिया कोञ्चसकुणानं योनिसिद्धत्ता''ति कोचि वदेय्याति आह "इद"न्तिआदि । योनिसिद्धन्ति मनुस्सतिरच्छानानं उद्धं तिरियमेव दीघता विय, बकानं मेघसद्देन, कुक्कुटीनं वातेन गब्भग्गहणं विय च जातिसिद्धं, इति कोचि वदेय्य चेति अत्थो। “चेवा''तिपि पाठं वत्वा समुच्चयत्थमिच्छन्ति केचि । धम्मतासिद्धन्ति बोधिसत्ते कुच्छिगते बोधिसत्तमातु सीलं विय, विजाते तस्सा दिवङ्गमनं विय च सभावेन सिद्धं, मग्गधम्मताय वा अरियमग्गानुभावेन सिद्धन्ति वेदितब्बन्ति विस्सज्जेय्याति अत्थो ।
दिद्विजुकरणं नाम भारियं दुक्करं, तस्मा सरणगमनं सिक्खापदसमादानतो महठ्ठतरमेव, न अप्पट्टतरन्ति अधिप्पायो। एतन्ति सिक्खापदं । यथा वा तथा वा गण्हन्तस्सापीति आदरं गारवमकत्वा समादियन्तस्सापि। साधुकं गण्हन्तस्सापीति सक्कच्चं
283
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org